حتما می‌دانید که افسردگی چیست و انواع مختلفی دارد که در این بین، افسردگی سایکوتیک قرار دارد. آمارها نشان می‌دهند که امروزه 4% درصد از بزرگسالان در جامعه امروزی، دچار افسردگی سایکوتیک می‌شوند! این بیماری علاوه بر درگیر کردن روح و روان فرد، زندگی شخصی و اجتمامی او را نیز تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. این بیماری، به خودی خود ناراحت‌کننده و آزاردهنده است. اما گاهی اوقات ممکن است با علائم دیگر اختلالات روانی همراه شود و سلامت فرد را به خطر بیندازد. در این مقاله، قرار است با این نوع از افسردگی، علائم و راه‌های درمان آن به طور کامل آشنا شوید.
جهت دریافت نوبت از مشاوره اختلال شخصیت بر روی لینک کلیک کنید.
افسردگی سایکوتیک چیست؟
افسردگی سایکوتیک (Psychotic depression) یا افسردگی روان پریشانه ، دوره‌ای از افسردگی است که با علائم روان‌پریشی همراه است. این اختلال، ممکن است در زمینه اختلال دوقطبی و افسردگی نیز رخ دهد. این‌که شما بتوانید این نوع از افسردگی را از اختلال اسکیزوافکتیو تشخیص دهید نیز کار دشواری است.
بیماری سایکوتیک، حالت روانی گذرایی است که با ادراکات غیرعادی مشخص می‌شود. این ادراکات نیز شامل هذیان و توهم می‌شوند. این نوع افسردگی، برای متخصصان بهداشت روان، اختلالی جدی و مهم است. چون فرد مبتلا به آن، ممکن است به خود و دیگران نیز آسیب برساند. جالب است بدانید که برخی از دانشمندان این مشکل را نه یک بیماری، بلکه نوعی اختلال در مغز می‌دانند. در واقع روان‌پریشی به دلیل اختلال در بخشی از مغز است که در تشخیص اتفاقات درون و بیرون از ما تاثیر می‌گذارد.
به طور کلی روان‌پریشی در بین افراد زیادی شایع است. در این اختلال، تغییرات مغزی باعث می‌شوند که فرد چیزهایی را ببیند و بشنود که وجود ندارند. برای همین افراد مبتلا به روان‌پریشی باید زودتر تحت درمان دکتر اعصاب و روان قرار گیرند وگرنه باور غیر واقعی بودن دیده‌ها و شنیده‌هایشان، سخت می‌شود.
علائم افسردگی سایکوتیک یا افسردگی روان پریشانه
افسردگی سایکوتیک به دلیل وجود هم‌زمان دو مشکل افسردگی اساسی و سایکوز، باعث ایجاد علائم زیر در فرد می‌شود:
- توهم در شنیدن، دیدن و بوییدن چیزهای غیر واقعی؛
- تفکر هذیانی؛
- خستگی طولانی مدت و داشتن انرژی کم‌تر از حد معمول؛
- از دست دادن لذت از هر چیزی؛
- خواب آشفته؛
- تغییرات در اشتها و وزن؛
- احساس بی‌ارزشی و گناه؛
- نداشتن توانایی در تمرکز؛
- نداشتن توانایی در تصمیم‌گیری؛
- فکر کردن به مرگ و خودکشی؛
- اختلال روانی حرکتی و کندی در افکار، احساسات و حرکت؛
- حالت گیجی و بی‌حوصلگی؛
- خلق و خوی پایین؛
- غم و ناامیدی مداوم؛
- مشکل در خواب از جمله خواب زیاد یا کم‌تر از حد معمول؛
- احساس درماندگی و نفرت از خود؛
ویژگی های رفتاری افراد مبتلا به سایکوتیک
در زیر ویژگی‌های رفتاری افراد مبتلا به افسردگی روان پریشانه برای شما بیان می‌شود:
- در افسردگی سایکوتیک فرد در بیشتر ساعات روز، احساس غمگینی و ناامیدی دارد و بدون علاقه داشتن به چیزی زندگی می‌کند.
- همان‌طور که گفته شد علائم افسردگی روان پریشانه، شامل هذیان و توهمات می‌شوند که این علائم، منعکس‌کننده خلق و خوی عمیقا افسرده فرد مبتلا است. این‌گونه افراد در بیشتر اوقات خود را مقصر کارها و اتفاقات ناگوار می‌دانند یا فکر می‌کنند مرتکب جرمی شده‌اند.
- افراد سایکوتیک ممکن است، دچار عقب‌افتادگی حرکتی شوند که این امر باعث کندی افکار و حرکات فیزیکی آن‌ها می‌شود. برخی دیگر از افراد نیز ممکن است دچار آژیتاسیون روانی حرکتی شوند. به گونه‌ای که نتوانند در جای خودشان آرام باشند یا یک جا بنشینند. در نتیجه دچار بی‌قراری مداوم می‌شوند.
- افراد مبتلا به سایکوتیک، امید به زندگی کمی دارند و بر این عقیده‌اند که زندگی ارزش زیستن ندارد. در عین این‌که برخی دیگر دچار احساس تحریک‌پذیری و خشم می‌شوند و این موارد در رفتارهایشان نیز مشهود است.
- این‌گونه افراد، دوستان صمیمی و عزیزانی را ندارند که به آن‌ها اعتماد کنند. اما در صورت داشتن دوست نیز ارتباط کمی با او برقرار می‌کنند.
- فرد مبتلا به سایکوتیک، تماس کمی با خانواده خود دارد و در بیشتر اوقات، تنهایی و دوری از آن‌ها را ترجیح می‌دهد.
- این‌گونه افراد، با وجود آزمایش‌های متعدد بر این عقیده‌اند که بیماری جسمی خاصی دارند.
- افراد مبتلا به این افسردگی، توهماتی نظیر داشتن قدرت‌هایی منحصر به فرد و خاص را دارند. برخی دیگر نیز به افراد مشهور اعتقادات افراطی دارند یا خود را شخصیتی تاریخی می‌دانند.
- شاید تعجب کنید؛ اما افراد مبتلا به این اختلال، در بیشتر اوقات صداهایی را می‌شنوند که آن‌ها را مورد انتقاد و تمسخر قرار می‌دهند. این توهم، ممکن است در دیدن حیوانات ترسناک، تهدید‌کننده و تعقیب‌کننده توسط شخص مبتلا نیز همراه باشد.
- افراد مبتلا به این اختلال، دچار پارانویا و سوءظن غیرمنطقی یا افراطی نسبت به اطرافیانشان نیز می‌شوند.
بیشتر بخوانید: افسردگی فصلی چیست؟
نحوه برخورد با افراد مبتلا به سایکوتیک
شما باید در برخورد با افراد مبتلا به افسردگی روان پریشانه، موارد زیر را رعایت کنید:
- پذیرش بیماری فرد برای خود او و اطرافیانش؛
- دوری از برداشت‌ها و تلقی‌های نادرست از افسردگی
- درک فرد مبتلا به هنگام انکار کردن افسردگی و بدبین نشدن به او؛
- داشتن رفتارهای متناسب با ویژگی‌های بالینی و رفتاری بیمار، با مشورت پزشک معالج؛
- جلوگیری از عصبانی شدن و بی‌حوصلگی در برخورد با بیمار؛
- گفتگو با فرد مبتلا درباره مسائل مورد علاقه او؛
- درک کردن فرد مبتلا و ایجاد اعتماد در او برای برقراری رابطه صمیمانه؛
- جلوگیری از فشار آوردن به بیمار و توصیه‌های آمرانه به او در روند درمان؛
- جلوگیری از برچسب زدن و اختصاص دادن صفات مخرب به فرد مبتلا؛
دلایل و علت افسردگی سایکوتیک
به طور کلی علت خاص و دقیقی برای بروز افسردگی سایکوتیک توسط پزشکان یافت نشده است؛ اما افراد ممکن است به دلایل زیر دچار این مشکل شوند:
- عوامل ژنتیکی: احتمال بیشتر بروز افسردگی در افرادی که یکی از اعضای خانواده آن‌ها نیز افسرده است، وجود دارد.
- عوامل مغزی: عدم تعادل در انتقال‌دهنده‌ها و مواد شیمیایی مغز مثل دوپامین و سروتونین نیز در بروز افسردگی نقش دارد. همچنین سطح بالای کورتیزول به عنوان هورمون استرس نیز در این نوع افسردگی تاثیر دارد.
- عوامل محیطی: داشتن تجربیات آسیب‌زا و استرس‌زا به خصوص در دوران کودکی، اتفاقاتی چون سوگ از دست دادن عزیزان، طلاق، بیماری‌های جدی و نگرانی‌های مالی نیز می‌توانند در بروز این افسردگی دخیل باشند.
چگونه افسردگی سایکوتیک را تشخیص دهیم؟
این نوع افسردگی، یکی از گونه‌های اختلال افسردگی اساسی است و در اغلب اوقات با داشتن علائمی مانند توهم و هذیان، تشخیص داده می‌شود؛ اما برای تشخیص دقیق، بهتر است به پزشک روانشناس مراجعه کنید تا او با بررسی کامل، به شما در این امر کمک کند. پزشک نیز با در نظر گرفتن حداقل 5 علامت افسردگی روان پریشانه در حداقل دو هفته، می‌تواند ابتلای این اختلال در فرد را تشخیص دهد.
عوارض و پیامدهای افسردگی سایکوتیک
از خطرناک‌ترین علائم افسردگی سایکوتیک، توهمات و هذیان‌ها هستند و کم‌کم باعث پریشانی فرد مبتلا می‌شوند. این پریشانی نیز منجر به آسیب زدن به خود و دیگران می‌شود. در این نوع افسردگی، ارتباط افراد با دنیای واقعی قطع می‌شود. از طرفی این‌گونه افراد به دلیل داشتن احساس گناه و مرتکب شدن جرم نیز هر روز گوشه‌گیرتر شده و نمی‌خواهند با دیگران ارتباطی داشته باشند. برای اطلاع از علائم اختلال شخصیت گوشه گیر این مطلب را بخوانید.
چه زمانی برای افسردگی سایکوتیک باید به پزشک مراجعه کرد؟
شما باید در صورت دیدن حداقل 5 علامت و نشانه از افسردگی روان پریشانه، به مدت دو هفته به فکر مراجعه به پزشک بیفتید. فراموش نکنید که هرچه زودتر به پزشک برای درمان این اختلال مراجعه کنید، فرد برای درمان، پذیرش بیشتری نشان می‌دهد و می‌تواند قبول کند که توهمات شنیداری و دیداری او غیرواقعی هستند. این‌گونه افراد از رفتارها و افکار عجیب خود بی‌خبر هستند و ممکن است نتوانید آن‌ها را برای شروع درمان متقاعد کنید. در این صورت بهتر است قبل از هرچیزی با پزشک متخصص در این‌باره مشورت کنید.
روش های درمان افسردگی سایکوتیک
برای درمان افسردگی روان پریشانه، استفاده از روش‌های زیر پیشنهاد می‌شود:
روان‌درمانی برای افسردگی سایکوتیک
این روش، به عنوان رویکردی حمایتی برای فرد، مفید است. در این درمان فرد می‌تواند در فضایی امن، از احساسات و تجربیات ناراحت‌کننده خود صحبت کند و درمانگر نیز می‌تواند راهکارهای مناسبی را برای مقابله با توهمات و هذیان‌ها به فرد مبتلا آموزش دهد.
دارودرمانی برای افسردگی سایکوتیک
برای درمان این اختلال، از داروهای ضدافسردگی و ضد روان‌پریشی به طور هم‌زمان استفاده می‌شود. مصرف این داروها، به ایجاد تعادل در انتقال‌دهنده‌های عصبی مغز کمک می‌کند.
استفاده از الکتروشوک (ECT) برای افسردگی سایکوتیک
این روش، برای افرادی استفاده می‌شود که دچار افسردگی شدید شده باشند و دارودرمانی و روان‌درمانی روی آن‌ها تاثیر ندارد. در الکتروشوک، فرد در بیمارستان بیهوش می‌شود و بعد از آن مغز با ولتاژ کنترل‌شده جریان الکتریکی، تحریک می‌شود. این روش نیز بر سطح انتقال‌دهنده‌های عصبی در مغز تاثیر می‌گذارد و ممکن است عوارض جانبی کوتاه‌مدتی داشته باشد.
طول درمان بیماری سایکوتیک
روش‌های درمانی افسردگی سایکوتیک، معمولا پیچیده و قوی هستند، به همین دلیل در بازه‌های سه الی چهار هفته‌ای انجام می‌شوند. در تمام طول درمان، بیمار باید تحت نظر پزشک بوده و احتمالا در مراکز درمانی بستری شود. پزشک متخصص نوع درمان و داروهای مصرفی را متناسب با شرایط بیمار تعیین می‌کند.
درمان افسردگی سایکوتیک در کلینیک پزشک اول
یکی از کلینیک‌های پزشک اول، کلینیک روانپزشکی است که با بهترین متخصصان روانپزشک شناخته می‌شود. این کلینیک، انواع روش‌های درمانی را برای رفع افسردگی با کادری مجرب و تجهیزاتی پیشرفته انجام می‌دهد. کلینیک پزشک اول، با اعتبار چندین ساله خود، بهترین خدمات را برای درمان مشکلات و بیماری‌های شما ارائه می‌دهد.
کلام آخر
فراموش نکنید که هرچه مشکلات و اختلالات مغزی زودتر درمان شوند، شما نیز زندگی آرام‌تر و شادتری خواهید داشت! کلینیک پزشک اول، به عنوان یکی از مراکز مغز و اعصاب بنیان‌گذار تکنیک‌های درمانی بدون نیاز به دارو است. شما می‌توانید برای درمان افسردگی سایکوتیک یا درمان سایر بیماری‌های مغز و اعصاب، سونوگرافی مغز، نوار مغز، نقشه‌برداری مغز، تحریک مغناطیسی مغز، بیوفیدبک و نوروفیدبک نیز به این مرکز مراجعه کنید.
کلینیک پزشک اول
سوالات متداول
- افسردگی سایکوتیک چیست؟
افسردگی سایکوتیک (Psychotic Depression) یا افسردگی روان پریشانه، نوعی افسردگی است که با علائم روان‌پریشی همچون توهم و هذیان همراه است. این نوع افسردگی ممکن است در زمینه اختلالات دیگری مانند اختلال دوقطبی نیز رخ دهد.
- چه علائمی نشان‌دهنده افسردگی سایکوتیک است؟
توهم در شنیدن، دیدن و بوییدن چیزهای غیرواقعی، تفکر هذیانی، خستگی طولانی مدت، از دست دادن لذت از فعالیت‌ها، تغییرات در اشتها و وزن، خواب آشفته، احساس بی‌ارزشی و گناه، نداشتن توانایی در تمرکز و تصمیم‌گیری، فکر کردن به مرگ و خودکشی و اختلال روانی حرکتی
- چه عواملی باعث افسردگی سایکوتیک می‌شوند؟
علل دقیق مشخص نیستند، اما عواملی مانند:
- عوامل ژنتیکی: وجود افسردگی در اعضای خانواده
- عوامل مغزی: عدم تعادل در انتقال‌دهنده‌های عصبی مانند دوپامین و سروتونین
- عوامل محیطی: تجربیات آسیب‌زا و استرس‌زا در زندگی
می‌توانند اثرگذار باشند.
- آیا افسردگی سایکوتیک درمان قطعی دارد؟
بله، با تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، میتوان افسردگی سایکوتیک را کنترل و مدیریت کرد. مراجعه به پزشک متخصص و پیگیری درمان‌ها اهمیت زیادی دارد.
پست قبلی
پست بعدی
دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید