آیا یکی از اعضای خانواده از نظر عاطفی و اجتماعی از دیگران فاصله گرفته است؟ ممکن است دچار اختلال شخصیت اسکیزوئید یا گوشه‌گیر شده باشد. در ادامه این مطلب، به شما خواهیم گفت چگونه علائم اختلال شخصیت گوشه‌گیر که یکی از انواع اختلالات شخصیتی است؛ را شناسایی کنید. همچنین به هر آنچه که باید درباره روش‌های تشخیص و درمان این اختلال شخصیتی بدانید، خواهیم پرداخت.
برای درمان انواع اختلالات روانی می توانید از مشاوره اختلال شخصیت نوبت دریافت کنید.
اختلال شخصیت اسکیزوئید چیست؟
اختلال شخصیت اسکیزوئید نوعی بیماری روانی است که با بی‌علاقگی نسبت به روابط اجتماعی شناخته می‌شود. افراد مبتلا به این اختلال شخصیتی، احساسات محدودی را هنگام تعامل با دیگر افراد بروز می‌دهند. آن‌ها گوشه گیر، بی‌تفاوت و سرد به نظر می‌رسند و اغلب متوجه نمی‌شوند رفتاری غیر عادی و مشکل‌ساز دارند. اختلالات شخصیتی، الگوهای رفتاری مزمن یا بلندمدتی هستند که منجر به مشکلات اجتماعی می‌شوند. اختلال اسکیزوئید یکی از اختلالات شخصیتی دسته A است. افکار و رفتارهای غیر عادی ویژگی اصلی این دسته از بیماری محسوب می‌شود.
نشانه ها و علائم اختلال شخصیت اسکیزوئید
این علائم اسکیزوئید را می‌توان در افراد مبتلا به این اختلال مشاهده کرد:
- آن‌ها نمی‌خواهند روابطی صمیمی حتی با اعضای خانواده برقرار کنند یا از ایجاد چنین روابطی لذت نمی‌برند.
- آن‌ها علایق، فعالیت‌ها و شغل‌های انفرادی را انتخاب می‌کنند.
- آن‌ها هیچ تمایلی به انجام فعالیت‌های جنسی ندارند. گاهی ممکن است میل جنسی کمی داشته باشند.
- آن‌ها به‌ندرت احساساتی قوی (مانند خشم و عشق) را تجربه می‌کنند یا بروز می‌دهند.
- نسبت به تحسین یا انتقاد بی‌تفاوت هستند.
ویژگی های رفتاری افراد مبتلا به اختلال اسکیزوئید
مهم‌ترین ویژگی‌های رفتاری اختلال اسکیزوئید ، گوشه‌گیری و بی‌علاقگی به برقراری و حفظ روابط اجتماعی است. دیگر ویژگی‌های این اختلال عبارت‌اند از:
- تمایل به سبک زندگی انفرادی؛
- پنهان‌کاری؛
- سردی عاطفی؛
- داشتن دنیایی فانتزی درون خود؛
- گفتار بیش از حد رسمی، قدیمی یا عجیب؛
- لذت نبردن از اغلب فعالیت‌ها؛
- ناتوانی در تحمل احساسات عاطفی دیگران؛
- بی‌تفاوتی؛
- باورهای اخلاقی یا سیاسی منحصربه‌فرد؛
علت بیماری اسکیزوئید چیست
محققان تاکنون نتوانسته‌اند علت اختلال شخصیت اسکیزوئید را به‌خوبی درک کنند. تحقیقات برای پیدا کردن علت دقیق بروز اختلالات شخصیتی هنوز ادامه دارد. محققان بر این باور هستند که موارد زیر ممکن است نقشی در بروز این اختلال داشته باشند:
- عوامل ژنتیکی: برخی از محققان فکر می‌کنند، ممکن است اسکیزوفرنی با این نوع اختلال مرتبط باشد. همچنین از آنجایی که برخی از ویژگی‌های اختلال طیف اوتیسم، شبیه به این بیماری است، ممکن است ارتباطی ژنتیکی بین این دو نیز وجود داشته باشد.
- عوامل محیطی: برخی از تحقیقات نشان می‌دهند که افراد مبتلا به این نوع اختلال، اغلب سرپرستانی سرد و بی‌تفاوت داشته‌اند؛ بنابراین، کمبود محبت در کودکی یا پرورش ندادن مهارت‌های عاطفی کودک توسط سرپرستان ممکن است نقشی در بروز این اختلال داشته باشد.
- اختلالات، جراحات یا سایر ناهنجاری‌ها در مغز: علاوه برموارد ذکرشده، آسیب تروماتیک مغزی ممکن است خطر ابتلا به این اختلال شخصیتی را افزایش دهد. این نوع آسیب می‌تواند روی بخش‌هایی از مغز که عملکرد اجتماعی و پردازش و ادراک عاطفی را کنترل می‌کنند، تأثیر بگذارد.
تشخیص اختلال شخصیت اسکیزوئید
شخصیت افراد در دوران کودکی، نوجوانی و اوایل بزرگسالی به تکامل خود ادامه می‌دهد؛ بنابراین، پزشکان معمولا این اختلال را در افراد بالای 18 سال تشخیص می‌دهند. تشخیص شخصیت اسکیزوئید ممکن است دشوار باشد؛ زیرا، بسیاری از افراد مبتلا، تصور می‌کنند مشکلی در رفتار و تفکر آن‌ها وجود ندارد و نیازی به تغییر در رفتار نیست. افراد مبتلا به این اختلال، اغلب به علت مشکلاتی مانند اضطراب و افسردگی به پزشک مراجعه می‌کنند.
اگر فردی حداقل 4 علامت از علائم زیر را داشته باشد، ممکن است به این نوع بیماری مبتلا باشد:
- انتخاب فعالیت‌های انفرادی در تمامی مواقع؛
- جداشدگی عاطفی و ابراز نکردن احساسات؛
- لذت بردن کم از فعالیت‌ها؛
- بی‌تفاوت به انتقاد و تحسین؛
- نداشتن تمایل به ایجاد روابط صمیمی و لذت نبردن از آن؛
- نداشتن علاقه به رابطه جنسی یا علاقه بسیار کم؛
- نداشتن دوست صمیمی غیر از اعضای خانواده؛
اگر فردی مشکوک به این اختلال باشد، دکتر روانپزشک و روانشناس اغلب سؤالاتی درباره دوران کودکی، روابط و سوابق کاری خواهند پرسید. از آنجایی که بیمار ممکن است رفتارهای خود را غیرعادی و عجیب تلقی نکند، پزشک اغلب با اعضای خانواده و دوستان بیمار نیز صحبت خواهد کرد تا اطلاعات بیشتری درباره رفتارها و سوابق او به دست آورد. پزشک ممکن است این سؤالات را برای تشخیص بهتر اختلال شما بپرسد:
- چه مشکلات و علائمی می‌تواند شما را نگران کند؟
- آیا علائم شما در موقعیت‌های خاصی بدتر می‌شود؟ اگر جواب شما مثبت است، این موقعیت‌ها و نحوه کنترل علائم را توصیف کنید.
- آیا دوستان صمیمی دارید؟ اگر ندارید، آیا از این وضعیت ناراضی هستید؟
- چگونه خودتان را توصیف می‌کنید؟
- آیا اغلب تصمیم می‌گیرید کارها را خودتان به‌تنهایی انجام دهید؟
- آیا به هر کسی اعتماد می‌کنید؟
- چه فعالیت‌هایی را در اوقات فراغت خود انجام می‌دهید؟
- آیا تاکنون درباره آسیب رساندن به خود یا دیگران فکر کرده‌اید یا قبلا چنین کاری را انجام داده‌اید؟
- آیا اعضای خانواده یا دوستان درباره رفتار شما ابراز نگرانی کرده‌اند؟
- آیا فردی در خانواده شما به یک بیماری روانی مبتلا شده است؟
- آیا الکل یا مواد مخدر مصرف می‌کنید؟ اگر جواب شما مثبت است، این موارد را هر چند وقت یکبار مصرف می‌کنید؟
پیامدها و عوارض اختلال شخصیت گوشه گیر
انزوای اجتماعی را می‌توان یکی از مهم‌ترین عوارض اختلال شخصیت اسکیزوئید محسوب کرد. اختلالات خلقی، اختلالات اضطرابی، افسردگی شدید، سایر اختلالات شخصیتی مانند اختلال شخصیت اسکیزوتایپی، اسکیزوفرنی و دیگر اختلالات هذیانی از دیگر عوارض این اختلال شخصیتی به شمار می‌روند.
تفاوت شخصیت اسکیزوئید و اسکیزوفرنی
اگرچه نام اختلال شخصیت اسکیزوئید و اسکیزوفرنی شباهت دارد، اما این دو اختلال تفاوت‌های قابل توجهی با یکدیگر دارند:
- ارتباط با واقعیت: افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید ارتباط خود را با واقعیت حفظ می‌کنند، در حالی که افراد مبتلا به اسکیزوفرنی اغلب دچار هذیان و توهم می‌شوند.
- علائم اصلی: در شخصیت اسکیزوئید، انزوای اجتماعی و بی‌تفاوتی عاطفی دیده می‌شود، اما در اسکیزوفرنی، نشانه‌هایی مانند توهم، هذیان، و اختلال تفکر بارز هستند.
- شدت: اسکیزوفرنی یک اختلال روان‌پریشی شدید است که می‌تواند عملکرد روزمره را مختل کند، در حالی که شخصیت اسکیزوئید اغلب تأثیر کمتری بر کارکرد روزانه فرد دارد.
تفاوت شخصیت اسکیزوئید با افسردگی
علائم شخصیت اسکیزوئید گاهی ممکن است با افسردگی اشتباه گرفته شود، اما این دو اختلال کاملاً متفاوت هستند:
- احساسات عاطفی: افراد مبتلا به افسردگی معمولاً احساس غم، ناامیدی و بی‌ارزشی دارند، در حالی که افراد اسکیزوئید عموماً بی‌تفاوت به نظر می‌رسند و احساسات عاطفی عمیقی نشان نمی‌دهند.
- انگیزه: افسردگی با کاهش انگیزه و انرژی همراه است، اما افراد اسکیزوئید ممکن است به فعالیت‌های فردی مانند مطالعه یا کارهای خلاقانه علاقه داشته باشند.
- ارتباط اجتماعی: انزوا در افراد افسرده اغلب ناشی از خستگی و بی‌حوصلگی است، در حالی که در شخصیت اسکیزوئید این انزوا عمدی و ناشی از ترجیح شخصی است.
ازدواج با شخصیت گوشه‌گیر
ازدواج با فردی که دارای اختلال شخصیت گوشه گیر است، می‌تواند همراه با چالش‌ها و پیچیدگی‌هایی باشد. افراد مبتلا به این اختلال به دلیل ویژگی‌های خاص شخصیتی‌شان ممکن است رفتارهایی نشان دهند که برای شریک زندگی‌شان دشوار یا غیرقابل درک باشد.
یکی از مهم‌ترین نکات در ازدواج با این افراد، درک نیاز آن‌ها به فضای شخصی است. این افراد به‌شدت به تنهایی نیاز دارند و ترجیح می‌دهند زمان زیادی را در خلوت خود سپری کنند. هرگونه تلاش برای محدود کردن این فضا می‌تواند موجب نارضایتی و فشار روانی در رابطه شود.
همچنین، این افراد معمولاً احساسات خود را به‌راحتی ابراز نمی‌کنند. این موضوع ممکن است باعث شود شریک زندگی آن‌ها احساس کند که محبت یا توجه کافی دریافت نمی‌کند. بنابراین، درک این ویژگی و نادیده نگرفتن تلاش‌های کوچک آن‌ها برای ارتباط عاطفی، می‌تواند کمک‌کننده باشد.
برای مدیریت بهتر این چالش‌ها، حمایت متقابل و مراجعه به مشاور متخصص اهمیت ویژه‌ای دارد. یک مشاور می‌تواند به زوج کمک کند تا به درک عمیق‌تری از نیازها و محدودیت‌های یکدیگر برسند و مهارت‌هایی برای ایجاد تعادل در رابطه بیاموزند.
چه زمانی برای اختلال شخصیت اسکیزوئید باید به پزشک مراجعه کرد؟
زمانی که علائمی مشابه با علائم این اختلال را (که در بخش‌های قبلی توضیح داده شد) در خود مشاهده کردید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. به خاطر داشته باشید که پزشکان عمومی اغلب نمی‌توانند این اختلال را تشخیص دهند؛ زیرا، اختلالی بسیار نادر است یا ممکن است با بیماری‌های روانی دیگر اشتباه گرفته شود؛ بنابراین، بهتر است به مطب روانپزشک و روانشناس که در تشخیص و درمان اختلالات شخصیتی آموزش دیده‌اند، مراجعه کنید.
اگر فکر می‌کنید یکی از اعضای خانواده یا دوستان شما به این نوع اختلال مبتلا شده است، او را با ملایمت برای شروع درمان تشویق کنید. بهتر است خودتان نیز همراه او به مطب بروید. لیستی از علائم، مدت زمان علائم، اطلاعات شخصیتی مهم، اتفاقات دردناک گذشته و حال، سوابق پزشکی خانواده مانند بیماری‌های روانی خانواده، سوابق بیماری‌های جسمی و روانی خود فرد و داروهایی که مصرف می‌کند مانند داروهای بدون نسخه، داروهای گیاهی، ویتامین‌ها و مکمل‌ها تهیه کنید و با خود به مطب ببرید.
راه های درمان اختلال شخصیت اسکیزوئید
از روان‌درمانی (گفتاردرمانی) برای درمان اختلالات شخصیتی استفاده می‌شود. این روش ممکن است برای افراد مبتلا به بیماری اسکیزوئید دشوار باشد؛ زیرا، آن‌ها از نظر عاطفی از افراد دیگر فاصله می‌گیرند. به عبارت دیگر، علاقه‌ای به دیگران ندارند و به‌تبع آن، انگیزه‌ای برای تغییر خود ندارند. انواع روان‌درمانی که ممکن است به افراد مبتلا به اختلال شخصیت گوشه گیر کمک کند، عبارت‌اند از:
- خانواده‌درمانی: افراد مبتلا، معمولا این نوع درمان را به درخواست اعضای خانواده خود امتحان می‌کنند. خانواده‌درمانی به بیمار کمک می‌کند، انتظارات خانواده را درک کند و به خانواده کمک می‌کند با رفتارهایی که می‌توانند علائم بیمار را بدتر کنند، آشنا شوند.
- گروه‌درمانی: در این نوع روان درمانی، گروهی از افراد با یکدیگر ملاقات می‌کنند و درباره مشکلات خود تحت نظارت پزشک صحبت می‌کنند. گروه‌درمانی به افراد مبتلا به این اختلال کمک می‌کند مهارت‌های اجتماعی خود را تقویت کنند.
- رفتاردرمانی شناختی: در این نوع درمان ساختاریافته و هدف‌گرا، پزشک به بیمار کمک می‌کند افکار و احساسات خود را به‌دقت بررسی و نحوه تأثیر افکار روی رفتار خود را درک کند. برای درمان فردی مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید، پزشک ممکن است انتظارات و دیدگاه‌های بیمار را درباره اهمیت و فواید روابط با دیگران بررسی کند.
-
دارودرمانی برای اختلال شخصیت اسکیزوئید: دارویی برای درمان خود اختلال گوشه گیری وجود ندارد؛ ولی، اگر فرد مبتلا دچار مشکلات روانی دیگری مانند افسردگی یا اضطراب باشد، پزشک ممکن است داروهای ضد افسردگی یا ضد اضطراب را تجویز کند. داروهای ضد اضطراب به فرد مبتلا کمک می‌کنند اضطراب خود را در تعاملات اجتماعی کنترل کند. اگر فرد از تحریف‌های شناختی رنج می‌برد، پزشک ممکن است داروهای ضد روان‌پریشی را تجویز کند.
درمان اختلال شخصیت گوشه گیر یا اسکیزوئید در کلینیک پزشک اول
اگر درمان را به محض مشاهده علائم اختلال شخصیت اسکیزوئید شروع کنید، می‌تواند به کاهش اختلالات زندگی به‌صورت قابل توجهی کمک کند. دکتر روانپزشک و روانشناس باتجربه و ماهر کلینیک روانشناسی و کلینیک اعصاب روان در مرکز درمانی پزشک اول می‌توانند بهترین برنامه‌های درمانی را برای کمک به بیماران برای مدیریت رفتارها و افکار خود ارائه دهند. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره خدمات کلینیک پزشک اول برای بیماران مبتلا به این اختلال با شماره‌های سایت تماس بگیرید.
سخن پایانی
اختلال شخصیت اسکیزوئید معمولا پایدار، مزمن و همیشگی است؛ ولی، حمایت و درمان‌های مؤثر می‌توانند به‌صورت قابل توجهی به افراد مبتلا کمک کنند. اگر یکی از اعضای خانواده شما به این اختلال مبتلا شده است، او را برای انجام فعالیت‌ها یا برقراری روابط با دیگران تحت فشار نگذارید. انجام فعالیت‌های دونفره را به او پیشنهاد کنید و از او بخواهید با شما به خانواده‌درمانی برود.
پست قبلی
پست بعدی
اختلال شخصیت اسکیزوئید معمولاً به طور کامل درمان نمی‌شود، اما می‌توان با کمک روان‌درمانی و در صورت نیاز دارو درمانی، علائم آن را کنترل کرد. روان‌درمانی به افراد کمک می‌کند تا مهارت‌های اجتماعی و عاطفی بهتری کسب کنند و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند.
بله، افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید ممکن است در کارهایی که نیاز به تعامل اجتماعی کم دارند، بسیار موفق باشند. مشاغلی مانند برنامه‌نویسی، نویسندگی، تحقیق و فعالیت‌های فنی معمولاً با ویژگی‌های شخصیتی این افراد سازگار است.
گوشه‌گیری طبیعی ممکن است به دلیل خجالت یا ترجیح شخصی برای تنهایی باشد، اما در اختلال شخصیت اسکیزوئید، انزواطلبی یک ویژگی پایدار شخصیتی است که به روابط اجتماعی و حتی روابط خانوادگی فرد آسیب می‌رساند.
خانواده می‌تواند با ایجاد فضایی امن و بدون فشار برای برقراری روابط اجتماعی، به فرد کمک کند. همچنین، تشویق به شرکت در جلسات روان‌درمانی و حمایت از او در انجام فعالیت‌هایی که به آن علاقه دارد، می‌تواند مؤثر باشد.
اختلال شخصیت اسکیزوئید معمولاً در دوران بزرگسالی تشخیص داده می‌شود، اما برخی از علائم اولیه مانند تمایل به انزوا و کمبود علاقه به بازی با همسالان ممکن است در دوران کودکی یا نوجوانی ظاهر شود. تشخیص زودهنگام و مشاوره روانشناسی می‌تواند به مدیریت بهتر شرایط کمک کند.
دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید