اختلال خود زشت انگاری چیست و چگونه درمان می شود؟

فردی هستید که همیشه آینه به دستتان است و در صورتتان دنبال جزئیات هستید؟ جزئیاتی که وقتی آن را برای دیگران تعریف می‌کنید، متوجه می‌شوید آن‌ها اصلاً توجهی به آن ندارند. این نگاه بیش از حد به ظاهر و توجه به آن باعث شده‌است که دیگر نخواهید در جمع‌های مختلف حضور داشته‌باشید؟ در این شرایط ممکن است دچار اختلال خود زشت انگاری شده ‌باشید.

در این مقاله، قرار است در مورد اختلال خود زشت انگاری صحبت کنیم. برایتان می‌گوییم که منظورمان از این بیماری چیست و چه علائمی دارد. همین‌طور، خواهیم گفت که فردی که دارای این اختلال است، چه رفتارهایی دارد. در آخر هم از روش‌های درمانی که برای آن درنظر گرفته شده ‌است، صحبت می‌کنیم؛ بنابراین، حتماً این مطلب را تا انتهای آن بخوانید تا با اختلال بدریخت انگاری بیشتر آشنا شوید.

جهت دریافت نوبت از  مشاوره اختلال شخصیت بر روی لینک کلیک کنید.

اختلال خود زشت پنداری چیست؟

گاهی ‌اوقات، نقص‌هایی در ظاهر افراد وجود دارد که دیگران اصلاً متوجه آن نمی‌شوند. حتی ممکن است اصلاً وجود نداشته ‌باشد و فرد تنها فکر کند که این‌طور است. به این، اختلال شخصیت خود زشت انگاری گفته می‌شود.

معادل انگلیسی آن، Body Dismorphic Disorder است که به‌طور خلاصه ممکن است به آن BDD هم بگویند. در این زمان، فرد از ظاهر خود ناراضی است.

افراد ممکن است در هر سنی دچار اختلال شخصیت خود زشت پنداری شوند؛ اما معمولاً در سنین نوجوانی شایع‌تر است و انسان‌های بیشتری در این سن با آن درگیر می‌شوند. تفاوتی هم ندارد که فرد زن یا مرد باشد و در هر دو گروه جنسی، خود زشت انگاری وجود دارد. افراد از ظاهر خود احساس شرم دارند و از آن‌ها خجالت می‌کشند.

علائم اختلال خود زشت انگاری

با کمی دقت به رفتار افرادی که دچار اختلال شخصیت بدریخت انگاری هستند، ممکن است متوجه شوید که آن‌ها نسبت به ظاهر خود مضطرب هستند. آن‌ها در مورد ظاهرشان زیاد صحبت می‌کنند و زمان بسیاری به بررسی این موضوع مشغول هستند. آن‌ها احساس بی‌کفایتی می‌کنند و ممکن است صحبت در مورد ظاهرشان باعث شود، احساس شرم داشته باشند یا آن‌ها را بترساند.

بیشتر بخوانید: مهم ترین علائم نشخوار ذهنی چیست؟

ویژگی های رفتاری اختلال خود زشت پنداری

زمانی‌که به رفتار فرد دقت می‌کنید، با توجه به آن‌ها می‌توانید متوجه شوید که فرد دچار اختلال بد ریخت انگاری شده ‌است. البته این نشانه‌ها در همه افراد یکسان نیست و گاهی ممکن است تنها یک مورد از آن‌ها در فرد وجود داشته‌ باشد. چند مورد از این علائم خود زشت انگاری را در ادامه نام می‌بریم:

• انجام جراحی‌های زیبایی غیرضروری؛
• داشتن احساس انزجار از خود و ظاهر خود؛
• صرف زمان زیاد برای مقایسه خود با دیگران؛
• همیشه چک کردن آینه یا دوری غیرعادی از آینه؛
• نظافت و رعایت بیش از حد بهداشت بدن و ظاهر؛
• پوشاندن بخشی از بدن خود با آرایش و لباس مانند روسری؛
• پرهیز از حضور در اجتماع‌ و مکان‌های مختلف و فعالیت اجتماعی؛

نحوه برخورد با افراد دارای اختلال بدریخت انگاری

ممکن است یکی از نزدیکانتان دچار اختلال خود زشت انگاری شده‌ باشد. در این زمان، شما می‌توانید با گام‌های کوچک اما موثر خود، کمک کنید تا فرد از این شرایط بگذرد. اولین مورد، پذیرش آن اختلال در فرد است. زمانی‌که شما این موضوع را می‌پذیرید، تحمل رفتارهای او برایتان آسان‌تر است. همین‌طور، دیگر او را به خاطر حرکاتی که دارد، قضاوت نمی‌کنید. علاوه‌برآن، موارد زیر هم می‌توانند کمکتان کنند که برخورد مناسبی با این افراد داشته‌باشید:

تقویت اعتماد به نفس فرد

با پشتیبانی از این افراد، می‌توانید کمکشان کنید تا اعتماد به نفسشان را افزایش دهند. متوجه شوید که این افراد به چه چیزهایی علاقه دارند و آن‌ها را تشویق کنید تا به سمت آن‌ها حرکت کنند. زمانی‌که آن‌ها کارهایی را انجام دهند که دوست دارند، بیشتر از قبل خوشحال می‌شوند و اثر این اختلال در آن‌ها کم‌رنگ می‌شود.

موفقیت‌های او را جشن بگیرید

زمانی‌که فرد موفق شد با اختلال خود مبارزه کند و یک قدم، حتی کوچک به سمت سلامتی بردارد، برای او جشن بگیرید. این کار باعث می‌شود که انگیزه بگیرد و تلاش بیشتری برای پیشرفت انجام دهد؛ بنابراین، اثر این کار را دست کم نگیرید و برای کارهایی مانند صرف زمان کمتر جلوی آینه، حتماً جشن بگیرید و فرد را سر ذوق آورید تا ادامه دهد.

فضایی برای گفت‌وگو ایجاد کنید

شاید فردی که دچار این اختلال شده‌است، نداند که با چه موضوعی درگیر است. برای همین، صحبت کردن می‌تواند برایش کار سختی باشد. در این زمان، درک او و ایجاد فضایی که باعث شود با شما درباره این موضوع صحبت کند، کمک‌کننده است. کافی است فضای امنی برای او ایجاد کنید که فرد از صحبت در مورد افکار خود خجالت نکشد و بتواند به‌راحتی و بدون قضاوت شدن، افکار خود را به زبان بیاورد.

علت بروز اختلال خود زشت انگاری چیست؟

دقیقاً مشخص نیست که اختلال شخصیت خود زشت پنداری چگونه به‌وجود می‌آید؛ اما متخصصان این حوزه معمولاً عوامل زیر را برای این موضوع درنظر گرفته‌اند:

• عوامل محیطی و فرهنگی؛
• موارد بیولوژیکی و ژنتیکی؛
• تفاوت در ساختار مواد شیمیایی مغز؛

روش های تشخیص اختلال خود زشت پنداری

هیچ آزمایشی وجود ندارد که با انجام آن بتوان تشخیص داد که فرد دچار خود زشت انگاری شده ‌است. علائمی را هم که در بالا معرفی کردیم، نمی‌توانند حتماً نشان دهند که فرد دچار این اختلال شده ‌است؛ اما با توجه به آن‌ها می‌توان به پزشک روان پزشک و یا دکتر روان شناس مراجعه کرد تا متوجه شد آیا این نشانه‌ها به علت این بیماری است یا خیر. زیرا پزشک با پرسیدن سوالاتی در مورد علائم، سبک زندگی و الگوهای فکری تشخیص می‌دهد که فرد با چه موضوعی درگیر است.

عوارض و پیامدهای اختلال خود زشت پنداری

فردی که دچار اختلال خود زشت انگاری است، ممکن است نسبت به افراد دیگر عزت نفس پایینی داشته‌ باشد. همین‌طور، گوشه‌گزینی و دوری از جمع‌های مختلف مانند جمع‌ دوستان و خانواده از جمله پیامدهایی است که فرد با اختلال بد ریخت انگاری دچارش می‌شود. علاوه‌براین، این اشخاص ممکن است دچار اختلال در خلق‌وخو و اشتها شوند و افکاری مانند خودکشی داشته ‌باشند. حتی امکان این‌که آن‌ها به سمت مواد مخدر کشیده شوند، وجود دارد. مهم ترین نشانه های بی اشتهایی عصبی چیست ؟ برای اطلاع از علائم بی اشتهایی عصبی این مقاله را مطالعه نمایید. 

چه زمانی برای اختلال خود زشت پنداری باید به پزشک مراجعه کرد؟

در اختلال خود زشت پنداری هم مانند تمام مشکلات، پیشگیری بهتر از درمان است؛ بنابراین، بهتر است زمانی‌که علائم این مساله را در خود یا اطرافیانتان دیدید، برای درمان اقدام کنید. در این زمان، در مورد این موضوع صبحت کنید و اطلاعاتتان را در این زمینه بالا ببرید. سپس، به درمان و راه‌حل‌ها تعهد داشته‌ باشید و اقدام کنید.

راه های درمان اختلال خود زشت انگاری

عوامل مختلفی روی انتخاب راه درمان اختلال خود زشت انگاری اثر می‌گذارند. این موارد باعث می‌شوند که پزشک متخصص تصمیم بگیرد که از کدام راه برای درمان خود زشت انگاری فرد استفاده کند تا موثرتر باشد. بعضی از این موارد اثرگذار در درمان اختلال بد ریخت انگاری را در ادامه نام می‌بریم:

• سن فرد؛
• سابقه پزشکی؛
• وضعیت سلامتی او؛
• قدرت تحمل داروها؛

اولین روش درمان اختلال خود زشت انگاری، صحبت کردن است. افراد دارای این اختلال، به‌صورت تنهایی یا گروهی با متخصصان این حوزه صحبت می‌کنند. آن‌ها در میانه صحبت‌ها به این فکر می‌کنند که چه چیزی باعث این مساله شده است و از جهات مختلف به آن نگاه می‌کنند. به این روش، CBT گفته می‌شود که کوتاه ‌شده عبارت Cognitive Behavioural Therapy است. این مدل درمانی برای اختلال خفیف، مناسب است.

علاوه بر روش بالا، از داروها هم برای درمان عارضه خود زشت انگاری کمک گرفته ‌می‌شود. داروهای ضدافسردگی تجویز می‌شوند که نتیجه مشخص‌شدن آن طول می‌کشد. معمولاً بعد از ۱۲ هفته مشخص می‌شود که آیا این داروها اثری داشته‌اند یا خیر. سپس، بعد از طی کردن دوران درمان، برای این‌که آن علائم دیگر برنگردند، دوز داروها را به‌طور آهسته کم می‌کنند.

از ترکیب دو روش درمانی بالا هم استفاده می‌شود. زمانی‌که داروها و گفتاردرمانی به‌طور جداگانه موثر نباشند و اختلال شخصیت خود زشت انگاری فرد در مرحله شدیدی باشد. در این زمان ممکن است درمان دیرتر به نتیجه برسد؛ اما تلاش می‌شود که فرد درمان شود و علائم آن کنترل و حذف شوند.

بیشتر بخوانید: مهم ترین نشانه های افسردگی چیست؟ علائم افسردگی را در این مقاله بخوانید.

دارودرمانی برای اختلال بدریخت انگاری

گفتیم که یکی از راه‌های درمان، استفاده از داروها است. با نظر متخصص، تصمیم گرفته می‌شود که فرد از داروهای ضدافسردگی SSRI استفاده کنند. این کلمه کوتاه ‌شده عبارت Selective Serotonin Reuptake Inhabitor است. زمانی‌که پاسخ درستی از این نوع داروها دریافت نشود، متخصصان سلامت روان تصمیم می‌گیرند که از نوع دیگری از داروها استفاده کنند.

درمان اختلال خود زشت انگاری در کلینیک پزشک اول

کلینیک پزشک اول مرکزی تخصصی است که در آن، تمام بیماری‌های مربوط به مانند اختلال شخصیت خود زشت انگاری و ... در کلینیک اعصاب و روان و همینطور کلینیک روان شناسی بررسی و درمان می‌کنند. اگر شما فردی با مشخصات اختلال شخصیت خود زشت پنداری هستید یا فردی در اطرافتان با این موضوع درگیر است، حتماً با این کلینیک در ارتباط باشید. با این مجموعه تماس بگیرید و از مشاوره رایگان آن‌ها به صورت پیام و تماس استفاده کنید.

جمع‌بندی

در این مقاله پزشک اول در مورد اختلال شخصیت بد ریخت انگاری صحبت کردیم و گفتیم چطور آن را در خود یا اطرافیانتان تشخیص دهید. همین‌طور، از راه‌های درمانی گفتیم تا بتوانید با خیال راحت به دنبال چاره بگردید تا از این موضوع خلاص شوید. اگر سوالی درباره این موضوع ذهنتان را به خود مشغول کرده‌است، حتماً از ما بپرسید تا در زمان کوتاه به شما پاسخ دهیم.