نقشه برداری مغز (QEEG) چیست؟ مرکز نقشه برداری مغز در تهران

نقشه‌برداری مغزی نوع پیشرفته‌تر از نوار مغز است که برای درمان بیماری‌ها و همچنین کشف نقاط قوت مغز انسان کاربرد دارد و با استفاده از آن می‌توان به اطلاعات بسیار مهمی راجع به مغز انسان و توانایی‌های آن پی برد. در ادامه این مطلب از سایت پزشک اول، راجع به انواع نقشه برداری مغزی و کاربردهای آن به صورت کامل، نکات کلیدی حین انجام نقشه‌ برداری از مغز و هزینه‌های لازم برای انجام آن صحبت خواهیم کرد.

نقشه مغزی یا qEEG چیست؟

حاصل نقشه‌ برداری مغزی، یک تصویر دارای نمودار است که به آن نقشه مغزی می‌گویند. نقشه مغزی، به شما تمامی اختلالات مغز و همچنین نقاط قوت مغز در تمامی فعالیت‌ها را نشان می‌دهد. برای دریافت نقشه مغزی، از یک کلاه دارای الکترود استفاده می‌شود که سینگال‌های مورد نیاز را از مغز دریافت می‌کند؛ این آزمایش بی‌خطر است و به سرعت انجام می‌شود.

این آزمایش بیشتر برای اطلاع از بیماری‌های جسمی و روحی مورد استفاده قرار می‌گیرد و بسیار دقیق عمل می‌کند. نه فقط افراد بیمار، بلکه افرادی که سالم هستند هم باید راجع به نقشه مغزی و آزمایش نقشه‌برداری مغز، اطلاعات داشته باشند؛ زیرا این آزمایش به شما کمک‌های زیادی می‌کند. هر شخصی در یک موضوع خاص استعداد دارد و با انجام آزمایش نقشه‌برداری مغز، می‌توانید قدرت ذهن خود را کشف کنید.

انواع نقشه مغزی

برای اینکه میزان عملکرد مغز در تمامی فعالیت‌های انسان برای کشف بیماری‌ها بدست آید، پزشکان از سه روش برای نقشه‌ برداری مغز استفاده می‌کنند.

1. نقشه‌برداری حالت عادی: در این روش، بیمار باید کلاه دارای الکترود را روی سر خود قرار دهد و بدون هیچ‌گونه فعالیتی منتظر نتایج آزمایش ‌بماند. مدت زمان انجام آزمایش، کمتر از یک ساعت است و نتیجه آزمایش نیز پس از چند دقیقه در دستان پزشک متخصص خواهد بود. بهترین روشی که از آن برای نقشه‌برداری مغز استفاده می‌شود همین مورد است؛ ولی اگر پزشک اطلاعات مورد نیاز را از این راه بدست نیاورد، از دو روش بعدی آزمایش انجام می‌شود.
2. نقشه‌برداری در حال خواب: فعالیت مغز در حین خواب کاملا متفاوت با حالت هوشیار بدن است. برای انجام این روش، بیمار باید خواب‌آلود باشد تا به راحتی و بدون مشکل در حین انجام آزمایش استراحت کند.
3. نقشه‌برداری حین انجام فعالیت: این روش کاملا متفاوت با دو روش دیگر است؛ زیرا برای دریافت اطلاعات مورد نیاز، حین انجام فعالیت، بیمار باید کلاه الکترود را همراه خود حمل کند تا اطلاعات بدست آمده، در حین انجام فعالیت‌های واقعی باشد. معمولاً این روش نیازمند چندین روز استفاده از کلاه الکترود دار قابل حمل است.

کاربرد نقشه مغزی در درمان بیماری ها

نقشه مغزی به شما اطلاعاتی راجع به عملکرد مغز ارائه می‌دهد و پزشک متخصص با خواندن نقشه مغزی، متوجه می‌شود که مغز بیمار در چه مواردی عملکرد نرمال ندارد. یکی از بزرگ‌ترین مشکلاتی که در مطالعه عملکرد مغز وجود داشت، این موضوع بود که هیچوقت با اطمینان داروی مناسب برای بیمار تجویز نمی‌شد؛ ولی با استفاده از نقشه مغزی، پزشک متخصص به راحتی می‌تواند میزان عملکرد مغز را بررسی کند و با توجه به شدت و میزان آن، نحوه درمان و داروی مورد نیاز را برای بیمار مشخص کند.

یکی دیگر از موارد بسیار مهم در استفاده از نقشه مغزی، تشخیص بیماری‌های روحی همچون افسردگی و حمله‌های مغزی در کودکان و بزرگسالان است که باعث شده است قبل از شدت گرفتن این نوع بیماری‌ها، پزشک دوره درمان را با اطمینان کامل و با داروی مناسب برای بیمار تجویز کند.

استفاده از دستگاه qeeg می‌تواند به تشخیص یا تأیید تشخیص بیماری‌های زیر به پزشکان کمک کند:

• اختلال وسواس فکری و عملی (OCD)
• بیش‌فعالی (ADHD)
• اختلال افسردگی اساسی
• اضطراب
• اختلال پانیک که با نام اختلال هراس نیز شناخته می‌شود
• اسکیزوفرنی
• تشنج
• صرع
• بی‌خوابی
• تومورهای مغزی
• اختلال استرس پس از سانحه
• زوال عقل
• اختلالات خواب
• آسیب تروماتیک مغزی (TBI)

با استفاده از نقشه مغزی، تمامی قسمت‌هایی که مرتبط با فعالیت‌های خاص هستند، بررسی می‌شوند؛ سپس مشخص می‌شود که کدام قسمت دارای اختلال است و نیاز به درمان دارد. علاوه بر افرادی که بیمار هستند، افراد سالم هم می‌توانند آزمایش نقشه‌برداری مغز را انجام دهند تا از بیماری‌هایی مانند آلزایمر که ممکن است در آینده به آن دچار شوند، اطلاع پیدا کنند.

تفاوت نقشه برداری مغز با نوار مغزی

اصلی‌ترین تفاوت نوار مغزی با نقشه مغزی، نتایج و اطلاعاتی است که از آنها حاصل می‌شود.

• نتایج نوار مغزی، مربوط به ساختار مغز و نشان دهنده فعالیت غشای زیرین پوست هستند؛ درحالی که در نقشه‌برداری مغز، شما علاوه بر ساختار، عملکرد مغز را نیز مشاهده می‌کنید.
• با استفاده از نوار مغزی، شدت بیماری و نحوه درمان آن مشخص نیست؛ ولی با استفاده از نتایج نقشه مغزی، شما به راحتی و با اطمینان می‌توانید عملکرد تمامی بخش‌های مغز خود را مشاهده کنید.
• با استفاده از نقشه مغزی، پزشک متخصص متوجه می‌شود که کدام دارو، بهترین نتیجه را روی بیمار خواهد داشت و باعث می‌شود بیمار، بهترین دوره درمان را شروع کند. همین موضوع باعث کاهش هزینه‌ها و حذف آزمون و خطا در استفاده از داروها می‌شود.

بیشتر بخوانید: بیوفیدبک چیست؟

نحوه انجام نقشه‌ برداری مغزی

نقشه‌ برداری مغز، برخلاف تصور عموم بسیار ساده است و برعکس دیگر آزمایش‌ها، نیازی به قراردادن در شرایط استرس‌آور ندارد.

برای انجام نقشه‌برداری مغز، ابتدا روی سر بیمار یک ژل مخصوص استفاده می‌شود که به دریافت امواج مغز کمک می‌کند. پس از قراردادن ژل روی سر بیمار، از یک کلاه که دارای الکترودهای گیرنده امواج مغزی است، استفاده می‌شود. الکترودها وظیفه دریافت امواج مغز را دارند و به وسیله آن‌ها نقشه مغزی رسم می‌شود.

به این دلیل که مغز انسان روی تمامی فعالیت‌های بدن کنترل دارد، به بیمار تاکید می‌شود که در طول انجام آزمایش، فقط فعالیت‌هایی که پزشک به او می‌گوید را انجام دهد. انجام هرگونه حرکت اضافی که باعث شود مغز به آن فکر کند و امواج اضافی ارسال کند، در نتیجه آزمایش تأثیر خواهد داشت. برای درک بهتر از فعالیت مغز و رسیدن به یک نقشه مغزی که به روند درمان کمک کند، ممکن است پزشک از بیمار درخواست انجام فعالیت‌های بسیار آسان ریاضی یا خواندن یک متن را کند.

نکات مهم قبل از انجام آزمایش نقشه مغزی

آزمایش نقشه‌برداری مغز، روی سر و پیشانی بیمار انجام می‌شود. مهم است که موها تمیز و خشک باشند و همچنین از هیچ‌گونه مراقبت کننده مو قبل از انجام آزمایش استفاده نشود و پیشانی شما، پوشیده از موارد آرایشی همچون ضدآفتاب نباشد. دلیل انجام آزمایش این است که، عملکرد مغز بیمار در شرایط نرمال و طبیعی ثبت شود؛ پس بیمار نباید از هرگونه ماده مخدر که روی عملکرد طبیعی ذهن تاثیر می‌گذارد استفاده کند. در روز آزمایش فقط آب بنوشید و از دیگر نوشیدنی های دارای کافئین استفاده نکنید.

نکات مهم بعد از انجام نقشه برداری مغزی

پس از پایان آزمایش، نکات زیادی برای انجام‌دادن وجود ندارد و فقط باید مو و پیشانی خود را که آغشته به ژل مخصوص شده است، تمیز کنید. این آزمایش بدون استفاده هیچ‌گونه مواد تزریقی انجام می‌شود، پس نیازی به مراقبت‌های بعد از آزمایش نیست. نقشه‌ برداری مغز، بسیار سریع محاسبه می‌شود و نقشه مغزی در مدت زمان چند دقیقه در اختیار پزشک قرار خواهد گرفت.

چگونه نقشه مغزی (QEEG) تهیه می شود؟

الکترودهای قرار گرفته روی کلاه نقشه برداری، امواج را از مغز شما دریافت و به دستگاه نقشه‌برداری ارسال می‌کنند؛ که در طی یک عملیات ریاضی تبدیل به اعداد می‌شوند و در نهایت آزمایش شما آماده می‌شود. پزشک متخصص، تفسیر نقشه مغزی را شروع می‌کند و سپس به شما نتیجه آزمایش را اعلام می‌کند.

آیا qEEG عوارض دارد؟

نقشه‌ برداری مغزی، نیازی به استفاده از اشعه ندارد و بدون تزریق هرگونه دارو بدست می‌آید. بسیاری از آزمایش‌ها برای کودکان مناسب نیستند؛ زیرا در انجام آن‌ها از اشعه استفاده می‌شود؛ ولی در نقشه‌برداری مغز که برای مشخص کردن استعداد کودکان بسیار مناسب است، از اشعه مضر برای کودکان استفاده نمی‌شود و کودکان بدون ترس و عوارض می‌توانند این آزمایش را پشت سر بگذارند. خانم‌های باردار، نمونه دیگر از افرادی هستند که اجازه انجام بسیاری از آزمایش ها را ندارند؛ ولی انجام آزمایش نقشه‌برداری مغز برای آن‌ها بی‌خطر است.

بیشتر بخوانید: نوروفیدبک چیست

روش تفسیر نقشه‌ برداری مغز (qEEG)

الکترودها تمامی امواج ارسالی از طرف مغز را دریافت می‌کنند که همراه با این امواج یک سری داده‌های اضافی همچون امواج ضربان قلب، امواج قورت دادن آب دهان، امواج پلک زدن و امواج حرکات ساده بدن نیز قرار دارد. دستگاه پس از حذف امواج اضافی، شروع به محاسبات خود می‌کند و تمامی داده‌های دریافتی از طرف الکترودها را به اعدادی تبدیل می‌کند که پزشک با استفاده از آن‌ها، تفسیر نقشه مغزی را شروع می‌کند.

هزینه نقشه مغزی qEEG

هزینه نقشه مغزی، با توجه به دستور وزارت بهداشت مشخص می‌شود و همچنین میزان هزینه پرداختی توسط بیمار کاملا وابسته به نوع نقشه‌برداری و مدت زمان صرف شده است. به طور کلی این هزینه کمتر از 500 هزار تومان است و در موارد ساده بین 300 هزار تومان تا 400 هزار تومان است. این مبلغ در نوع سوم نقشه‌برداری که در حین انجام فعالیت صورت می‌گیرد، ممکن است افزایش پیدا کند؛ زیرا مدت زمان آزمایش طولانی‌تر از 2 نوع اول است. این آزمایش بسیار ارزان‌تر از دیگر آزمایش‌ها است و مدت زمان آن نیز بسیار کوتاه است و حتی بهترین دوره درمان را به شما معرفی می‌کند. شما می‌توانید برای کسب اطلاع دقیق از هزینه نقشه برداری مغز با متخصصان ما در کلینیک پزشک اول تماس بگیرید تا شما را راهنمایی کنند.

نوبت دهی آنلاین و حضوری نقشه‌ برداری مغز qEEG در کلینیک پزشک اول

به شما پیشنهاد می‌کنیم به متخصصان ما در کلینیک پزشک اول برای انجام آزمایش نقشه‌ برداری مغزی مراجعه کنید. کلینیک پزشک اول با پزشک متخصص به شما اطمینان می‌دهد که در سریع‌ترین زمان ممکن، بهترین دوره درمان را با استفاده از نقشه‌برداری مغز به شما ارائه دهد.

کلینیک پزشک اول