یکی از بیماریهای ناگهانی و غیرقابلپیشبینی در بین انسانها که حتی منجر به مرگ میشود، سکته مغزی است. زمانی که خون به بخشهای مختلف مغز نرسد، سکته مغزی اتفاق میافتد؛ اما یکی از عوارض مهم بعد از سکته، بیحس شدن قسمتهای مختلفی از بدن است که باتوجه به شدت سکته، در مدت کوتاه یا طولانی درمان میشود.
تمامی افرادی که دچار این عارضه میشوند، به دنبال راه درمان مناسب برای بهبود عصبهای قسمت بیحس بدن خود هستند؛ از همین رو ما در این مطلب از وبسایت کلینیک مغز و اعصاب پزشک اول، علل و روشهای درمان بی حسی بعد از سکته مغزی را معرفی میکنیم.
علت بی حسی بدن بعد از سکته مغزی چیست
برای درک بیحسی بدن بعد از سکته مغزی، ابتدا باید درباره علت سکته بدانید. زمانی که جریان خون در مغز دچار اختلال میشود، این عارضه رخ میدهد. از طرفی وقتی که سلولهای قسمتی از مغز در اثر سکته از بین میروند و آسیب میبینند، تعامل آنها با اعصاب و سلولهای حرکتی مشکل پیدا میکند؛ درنتیجه، پردازشهای گیرندههای حسی در قسمتی از بدن دچار مشکل میشود و بیحسی در اندام آسیبدیده به وجود میآید.
بی حسی بدن بعد از سکته مغزی، الزاماً ارتباطی با آسیب مغزی ندارد. ممکن است که حتی سلولهای مغز در اثر سکته آسیب نداشته باشند؛ اما بیحسی در قسمتهای خاصی ایجاد شود.
بی حسی سمت راست بدن بعد از سکته مغزی
برخی از بیمارانی که بعد از سکته مغزی به دکتر متخصص مغز و اعصاب مراجعه میکنند، احساس بیحسی در قسمت راست بدن خود دارند. قطعشدن جریان خون ممکن است که در هر کدام از قسمتهای مغز ایجاد شود؛ اما اگر سکته در نیمکره چپ مغز اتفاق بیفتد، بیحسی سمت راست بدن بعد از سکته را به دنبال دارد.
البته فلج شدن سمت راست بدن، علتهای مختلفی از جمله مشکلات عصبی و ترومای مغزی دارد؛ اما اگر فرد سکته مغزی کرده باشد، معمولاً جزو عوارض این بیماری محسوب میشود. برایناساس، بدن بیمار در قسمت بازو، پا، صورت، دست یا قسمتهای دیگر، در درجههای مختلفی بیحس میشود.
انواع بی حسی بعد از سکته مغزی
سکته مغزی یا عدم خونرسانی، ممکن است که در ناحیههای مختلفی از مغز اتفاق بیفتد و سبب بیحسی بعد از این عارضه شود؛ اما 3 نقطه خاص در مغز وجود دارد که در اثر سکته مغزی بیشتر آسیب میبینند. در ادامه سه نوع بی حسی بعد از سکته مغزی را معرفی میکنیم:
- تالاموس: ناحیه تالاموس در مغز، وظیفه انتقال ورودیهای حسی در مغز را بر عهده دارد. اگر در این قسمت سکته اتفاق بیفتد، عملکردهای حسی فرد دچار مشکل میشود.
- لوب جداری: لوب جداری جایی است که در آن، اطلاعات حسی از طریق اعصاب، دریافت و پردازش میشود. آسیب در این قسمت از مغز، سبب بیحسی دستوپا بعد از سکته میشود.
- لوب اکسیپیتال: ناحیه لوب اکسیپیتال در مغز، وظیفه حسکردن حواس پنجگانه خصوصاً لامسه را برعهده دارد؛ بر همین اساس ممکن است که بعد از آسیب، بیمار را دچار مشکلات بزرگی از جمله سنگینی بدن، اختلال در برداشتن اجسام و حتی راهرفتن کند.
توجه داشته باشید که هر کدام از انواع بی حسی بدن بعد از سکته، علائم خاصی دارد. از طرفی حتی ممکن است که سکته آسیب زیادی به این نواحی وارد نکند؛ اما باز هم فرد دچار بیحسی شود. بر همین اساس اگر میخواهید به طور اصولی و تاثیرگذار درمان بی حسی بعد از سکته مغزی را شروع کنید، ابتدا باید ناحیه آسیبدیده مشخص شود.
علائم بی حسی پس از سکته مغزی
قبل از این که درمان بی حسی بعد از سکته مغزی شروع شود، باید علائم بیمار توسط پزشک متخصص مغز و اعصاب بررسی شود. البته فردی که دچار سکته مغزی شده است، طبیعتاً نمیتواند بعد مرخص شدن از بیمارستان، تا مدتی مانند قبل فعالیت کند؛ چرا که اختلال در عصبهای مغز، ناخودآگاه مشکلات مختلفی از جمله عدم توانایی در ایستادن و راهرفتن، مشکل در صحبتکردن و لرزش دستوپا را به دنبال دارد؛ اما اگر نقطه مهم و خاصی از مغز دچار آسیب شده باشد، علائم زیر را دارد:
- سنگینی بدن
- مورمورشدن دستوپا
- احساس ضعف و کاهش قدرت در حرکت
- اختلال در بینایی
- سردرد شدید
- درد در اندام آسیبدیده
- مورمورشدن
البته ممکن است که بیمار علائم دیگری از جمله عدم تناسباندام، مشکلات در بلع، اختلال در روده و مثانه و ازاینقبیل موارد داشته باشد؛ اما باتوجهبه علائم بی حسی پس از سکته، برای آن که تشخیص و درمان بی حسی بعد از سکته مغزی بهدرستی انجام شود، حتماً به مراکز پزشکی متخصص مانند کلینیک مغز و اعصاب پزشک اول مراجعه کنید.
فلج ناشی از سکته مغزی چقدر طول می کشد؟
باتوجهبه این که شدت سکته برای هر فرد متفاوت است، نمیتوان تاریخ دقیقی برای بهبودی و درمان بی حسی بعد از سکته مغزی تعیین کرد؛ چون زمان بهبودی به عوامل مختلفی از جمله محل و شدت سکته، سن و شرایط عمومی بیمار و اقدامات فیزیوتراپی و توانبخشی کاربردی بعد از سکته بستگی دارد.
برخی از بیمارانی که دچار سکته مغزی شدهاند، بعد از 1 تا 2 ماه احساس بهبودی پیدا میکنند و برخی دیگر تا 6 ماه بعد هنوز هم احساس بیحسی در اندام خاصی دارند. البته درصورتیکه درمان و توانبخشی بیماری دنبال نشود، ممکن است که حتی در 5 سال یا در برخی از موارد تا آخر عمر فرد، دچار بیحسی در اندامهای خود باشد.
روش های درمان بی حسی بعد از سکته مغزی
بیحسی طولانیمدت در اندامهای مختلف مانند دستوپا، قطعاً برای تمامی افراد دردناک است؛ از همین رو در حال حاضر روشهای مختلفی برای درمان بی حسی دست بعد از سکته مغزی و دیگر اندامها وجود دارد که در ادامه آنها را معرفی میکنیم:
1. تحریک الکتریکی مغز
بسیاری از افراد بعد از سکته مغزی، احساس درد و ناراحتی در عضلات مختلف بدن خود دارند؛ از همین رو با روش تحریک الکتریکی مغز، میتوان مشکلات نوروپاتی و دردهای بعد از سکته را کاهش داد. در این روش درمانی، از امواج الکتریکی ملایم برای تحریک اعصاب و عضلات استفاده میشود.
با تحریک الکتریکی مغز، میتوان مسیرهای عصبی درگیر شده بین مغز و اندامها را بهبود بخشید و درد و بیحسی بعد از سکته را کاهش داد. البته این روش باید به دست پزشک متخصص مغز و اعصاب انجام شود؛ چون امکان بروز خطر و عوارض مختلف وجود دارد.
2. طب سوزنی الکتریکی
یکی دیگر از راههای درمان بی حسی بعد از سکته مغزی، استفاده از طب سوزنی الکتریکی است. در این روش درمانی، پزشک سوزنهای نازکی را در نقاط خاصی مخصوص به طب سوزنی قرار میدهد و بعد از تحریک الکتریکی روی سوزنها، اثرات مربوط به بیحسی و تقویت اعصاب را از بین میبرد. استفاده از طب سوزنی الکتریکی سبب بهبود انعطافپذیری عصبی و عوارض مربوط به سکته میشود و نسبت به تمرینات بازآموزی حسی، تأثیر بیشتری دارند.
3. تمرینات بازآموزی حسی
دلیل اصلی بیحسی ناشی از سکته مغزی، اختلال در قسمتهای مختلف مغز است؛ از همین رو نمیتوان با درمانهای موضعی، آن را برطرف کرد. برای آن که بیحسی اندامها برطرف شود، باید بازآموزی حسی از طریق انجام تمرینات مختلف انجام شود. مثلاً بیمار با لمس اجسام مختلف بدون نگاهکردن، باید آنها را حس کند. انجام تمرینات بازآموزی حسی ممکن است که در شروع خیلی سخت و دردناک باشد؛ اما بهمرور زمان سلولهای عصبی را برای بازیابی حس تحریک میکند. انجام تمرینات بازآموزی حسی، معمولاً توسط فیزیوتراپیست مشخص میشود و درطولزمان، به رفع بیحسی اندامهای آسیبدیده کمک میکند.
4. نوروپلاستیسیته
نوروپلاستیسیته برای تبدیلکردن قسمتهای آسیبدیده به بخشهای سالم، گزینه مناسبی است. از طریق این روش درمانی، میتوان عملکرد مغز را در انجام کارهای طبیعی خود بهبود بخشید. نوروپلاستیسیتی، بیشتر از طریق انجام تمرینات توانبخشی انجام میشود و تکرار آنها در مدتزمان طولانی، میتواند اثرات مربوط به سکته مغزی از جمله بیحسی در اندامها را بهبود دهد.
5. آینه درمانی
برای افرادی که بعد از سکته مغزی احساس بیحسی و درد در ناحیه دست میکنند، آینه درمانی پیشنهاد میشود؛ چون این روش، برای بهبود و بازیابی حرکات دست بعد از سکته مناسب است. در واقع آینه رومیزی روی دست آسیبدیده بیمار قرار میگیرد. سپس فرد باید با دست سالم خود تمرینات مختلفی را انجام دهد و همزمان انعکاس آن را در آینه مشاهده کند. با کمک آینه درمانی، نورونهای آینهای فعال میشود و انعطافپذیری عصبی مغز افزایش پیدا میکند.
درمان بی حسی بعد از سکته مغزی با rtms ممکن است؟
دستگاه آر تی ام اس یکی از پیشرفتهترین و جدیدترین ابزارها برای درمان سکته مغزی است که تاکنون تأثیرات مثبتی روی بیماران گذاشته است. با کمک این دستگاه، امواج مغناطیسی روی سلولهای مغزی فرد وارد میشود که به بهبود عملکردهای حرکتی و ذهنی آن کمک میکند. بر همین اساس، امروزه بسیاری از مشکلات ناشی از سکته مغزی را با دستگاه rtms درمان میکنند.
البته تشخیص اصلی این که دستگاه آر تی ام اس سبب بهبود ساختار مغز و رفع بیحسی اندامها میشود، بستگی به پزشک متخصص مغز و اعصاب دارد. بر همین اساس پیشنهاد میکنیم که برای درمان این بیماری، به مراکز تخصصی مغز و اعصاب مانند کلینیک پزشک اول مراجعه کنید و با مشورت پزشک، این روش را اجرا کنید.
سخن پایانی
تلاش برای درمان بی حسی بعد از سکته مغزی، قطعاً یکی از مهمترین مراحل بعد از سکته است. از طرفی باوجود روشهای مختلف درمانی، انتخاب بهترین راه برای درمان هم تأثیر زیادی در زمان بهبود بیمار دارد. بر همین اساس اگر یکی از عزیزانتان دچار این عارضه شده است و میخواهید با جدیدترین دستگاهها و تشخیص مناسب پزشک برای درمان شما اقدامات درست و اصولی انجام شود، کلینیک تخصصی مغز و اعصاب پزشک اول به شما کمک میکند. کافی است از طریق پلهای ارتباطی درج شده در سایت، با کلینیک تماس بگیرید.
زمان بیحس ماندن اندامهای خاص بعد از سکته، به عوامل مختلفی از جمله شدت سکته و روشهای درمان بستگی دارد.
هرکدام از روشهای درمانی باتوجهبه شرایط هر فرد تعیین میشود و نمیتوان روش قطعی برای رفع بیحسی تعیین کرد.
خیر. هیچ روشی برای جلوگیری از بیحسی بعد از سکته مغزی وجود ندارد و این موضوع، جزو عوارض سکته مغزی است؛ اما با اصلاح روشهای زندگی، میتوانید از بروز سکته مغزی جلوگیری کنید.
دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید