روزهای پر چالش نوجوانی مملو از تغییرات جسمی و روانی بسیار است، در این دوره، نوجوان احساسات متعددی را نظیر کنجکاوی، ریسک‌پذیری و انعطاف‌پذیری و... را تجربه می‌کند، از این‌روی احتمال لغزش در این دوره نسبت به سایر مقاطع سنی بیشتر است و توصیه می‌شود در این دوره حساس والدین بیشتر رفتارهای فرزند خود را در نظر بگیرند و در صورت لزوم برای رفع این رفتارها به کلینیک روانشناسی و مشاوره مراجعه کنند، چراکه هرگونه رفتار عجیب می‌تواند به منزله یک واکنش یا مشکل قلمداد شود.
متأسفانه اعتیاد در نوجوانان موضوعی است که امروزه در جامعه بیشتر از گذشته مشاهده می‌شود و عوامل مختلفی می‌تواند بر آن مؤثر باشند؛ اما باوجود تفاسیر فوق، موضوع مهمی که اغلب افراد به آن توجه نمی‌کنند و درگیر اعتیاد می‌شود، عدم قدرت تصمیم‌گیری و "نه" گفتن است، چراکه میل به کنجکاوی در دوران نوجوانی سبب می‌شود تا شخص به‌منظور رفع حس کنجکاوی خود به مواد و فعالیت مختلفی نظیر مصرف حشیش، مواد افیونی (هروئین، مورفین)، کوکائین، آمفتامین‌ها، قمار، بازی‌های مجازی، رابطه جنسی، خریدهای اجباری و... گرفتار شود که این موضوع می‌تواند آثار مخربی را در آینده برای شخص ایجاد کند.
اعتیاد تنها به مواد مخدر محدود نمی‌شود و برخی فعالیت‌ها نیز می‌تواند زمینه اعتیاد را در اشخاص فراهم کند، ازاین‌روی در این مقاله از سایت پزشک اول اطلاعاتی را درزمینه علائم اعتیاد، علت اعتیاد و... در اختیار شما مخاطبان گرامی قرار داده‌ایم؛ لطفا در ادامه با ما همراه باشید و این مقاله را بادقت مطالعه کنید.
علائم اعتیاد در نوجوانان
متأسفانه اعتیاد در نوجوانان در جوامع امروزی به علت عدم آگاهی، استرس، مسائل عاطفی، وفور مواد و فعالیت‌های مخدر و... به‌وفور مشاهده می‌شود، باتوجه‌به این موضوع، شناخت علائم اعتیاد در نوجوانان ازجمله موارد مهمی است که والدین آگاه باید نسبت به آن توجه ویژه‌ای داشته باشند، چراکه شناخت این علائم می‌تواند نقش مؤثری را در تسریع روند درمان ایفا کند. در ادامه این بخش مهم‌ترین علائم اعتیاد در جوانان و نوجوانان را گردآوری کرده‌ایم.
- گرسنگی شدید (اعتیاد به سیگار)
- لرزش (مصرف الکل)
- درد و تعریق (مصرف مواد مخدر مانند هروئین، متادون یا سایر کدئین‌ها)
- عصبانیت
- اضطراب و احساس ناراحتی مداوم
- تغییر در رفتارها
- تغییر در الگوهای خواب
- نوسانات خلقی
- ازدست‌دادن علاقه به فعالیت‌ها
- مشکلات تحصیلی مانند غیبت و یا مسائل انضباطی
- تغییر حلقه‌های اجتماعی یا دوستان
- نادیده‌گرفتن قوانین
- تغییر در ظاهر یا نادیده‌گرفتن بهداشت شخصی
- کاهش یا افزایش وزن
- چشم‌های خون‌آلود
- سرقت پول
باوجود تفاسیر فوق علائم فوق می‌تواند بیانگر بیماری‌های جسمی و روحی دیگری نیز باشد، ازاین‌روی مراجعه به پزشک و یا روان‌شناس بهترین گزینه برای ریشه‌یایی و شناخت بیماری‌های مختلف روحی و روانی شناخته می‌شود.
چرا اعتیاد در نوجوانان شایع تر است
متأسفانه اعتیاد نوجوانان یک مسئله قابل‌توجه و نسبتاً رایج است و مطالعات نشان می‌دهد که ۴۶.۶ درصد از نوجوانان در ایالات متحده در دوره دبیرستان حداقل یک‌بار مواد مخدر را امتحان کرده‌اند. همچنین هفت میلیون نوجوان ۱۲ تا ۲۰ساله نیز در ایالت متحده در طی سال‌های زندگی خود به نوشیدن الکل برای چندین بار اعتراف کردند. اگرچه که اعتیاد نوجوانان می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد، اما در این میان فشار همسالان، کنجکاوی، استرس، چالش‌های عاطفی و عدم توانایی نه گفتن ازجمله مهم‌ترین دلایل شیوع اعتیاد در بین نوجوانان شناخته می‌شود.
چه عواملی بر ابتلا نوجوانان به اعتیاد اثرگذار است
ازجمله مهم‌ترین عواملی که می‌تواند در بروز اعتیاد در میان نوجوانان بسیار مؤثر باشد، نقش همسالان و دوستان نوجوان است. چراکه افراد نزدیک می‌توانند بیشترین اثر را روی رفتارها و رشد اجتماعی شخص داشته باشند. همچنین باتوجه‌به اینکه بیشترین تغییرات هورمونی را می‌توان سنین نوجوانی مشاهده کرد، ازاین‌روی نوسان خلقی، کاهش قدرت تصمیم‌گیری و انعطاف‌پذیری بیشتر در نوجوان مشاهده می‌شود که این موارد نیز می‌تواند ازجمله عوامل تأثیرگذار بر اعتیاد شناخته شود. آنچه در مهار اعتیاد جوانان و نوجوانان می‌تواند نقش پررنگی را ایفا کند، ریشه‌یابی عوامل بیان‌شده است که در ادامه این بخش آن‌ها را دقیق‌تر مورد بررسی قرار می‌دهیم.
تاثیرپذیری از محیط و همسالان
بر اساس تحقیقات، نوجوانانی که محیط‌های استرس‌زا، پرتنش و با ناراحتی عاطفی را تجربه می‌کنند، بیشتر مستعد ابتلا به اعتیاد هستند، همچنین افرادی که در خانواده‌هایی باسابقه خانوادگی سوءمصرف مواد مخدر زندگی می‌کنند؛ نیز می‌توانند به این بیماری گرفتار شوند. به‌طورکلی باتوجه‌به اینکه نوجوانی به‌عنوان یکی از مقاطع حساس زندگی شناخته می‌شود، ازاین‌روی خانواده باید با نهایت دقت با نوجوان رفتار کند.
میل به‌وقت گذرانی با دوستان و همسالان ازجمله مواردی است که والدین آگاه باید به آن توجه ویژه‌ای داشته باشند و حتماً در این سن نظارت مستقیم و غیرمستقیم بر دوستان فرزند خود داشته باشند. ضمن اینکه سرزنش بیش از حد و نصیحت‌های مداوم می‌تواند نوجوان را از محیط خانه دور کند.
عدم اعتماد به نفس
ازآنجایی‌که در سنین نوجوانی مغز هنوز درحال‌رشد است، پس هنوز عزت‌نفس در شخص چندان شکل نگرفته است، ازاین‌روی نوجوان قدرت تصمیم‌گیری و شناخت برخی موضوعات را ندارد که این موضوع می‌تواند با عدم اعتمادبه‌نفس او مرتبط باشد. باتوجه‌به این موضوع آموزش خودشناسی و کمک به نوجوان در جهت شناخت روش‌های اعتمادبه‌نفس می‌تواند به او در این زمینه کمک بسیاری کند. استمرار در یک ورزش، یادگیری یک مهارت، ایجاد حس ارزشمندبودن در نوجوان ازجمله مواردی است که می‌تواند در افزایش حس اعتمادبه‌نفس شخص نقش مؤثری را ایفا کند.
اگر قصد دارید در خصوص اعتمادبه‌نفس در نوجوانان اطلاعات بیشتری داشته باشید، حتماً به مقاله اعتماد به نفس چیست در سایت مراجعه کرده و با مطالعه این مطلب، در کنار شناخت این موضوع با روش‌های افزایش اعتمادبه‌نفس، چرایی وجود اعتمادبه‌نفس در انسان و... آشنا شوید.
وسوسه دوستان
باتوجه‌به اینکه افراد در نوجوانی رفتاری انعطاف‌پذیری دارند و از ریسک‌کردن لذت می‌برند، از این‌روی وسوسه دوستان در زمینهٔ مصرف ماده مخدر یا انجام فعالیت‌های مداوم می‌تواند زمینه ابتلا به اعتیاد را در نوجوانان افزایش دهد. از این‌روی انتخاب دوست خوب در این دوره از اهمیت زیادی برخوردار است.
سن و خصلت سرکشی
در نوجوانی شخص به علت نوسانات هورمونی، عدم شناخت خود و محیط اطراف رفتارهای غیرقابل‌پیش‌بینی را از خود نشان می‌دهد که همین موضوع زمینه لغزش را برای او ایجاد می‌کند، از این‌روی بهتر است در این سن والدین و پرسنل آموزشی مدرسه نظارت بیشتری بر رفتار نوجوان داشته باشند تا از بروز رفتارهای ناهنجار و اعتیاد در او جلوگیری کنند.
شناخت شیوه‌های اعتیاد و چگونگی ترک اعتیاد ازجمله موضوعات مهمی است که هر فرد در هر گروه سنی باید نسبت به آن آگاه باشد، از این‌روی توصیه ما این است که بزرگسالان حتماً به اطلاعات لازم در مورد روش‌های ترک اعتیاد نوجوانان و از آن مهم‌تر، چگونگی پیشگیری از اعتیاد فرزندانشان کسب کنند. ضمن اینکه می‌توانید به سایت مراجعه کرده و مقاله روش های ترک اعتیاد را مطالعه کنید تا اطلاعات کاملی نسبت به جدیدترین شیوه‌های درمان اعتیاد نوجوان کسب کنید.
عوارض اعتیاد در نوجوانان
اگرچه که عوارض اعتیاد بر هیچ‌کس پوشیده نیست، اما این بیماری نسبتاً همه‌گیر در جوامع امروزی می‌تواند تأثیرات مخربی را بر روح و روان نوجوانان به‌جای بگذارد و که ازجمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- احساس سرخوردگی
- روابط ضعیف با همسالان
- گوشه‌گیری
- ایجاد مشکلات تحصیلی
- فرار از مدرسه
- عدم تصمیم‌گیری و تعهد
- تضعیف سیستم ایمنی
- بی‌قراری
- عصبانیت
- ابتلا به بیماری‌های کلیوی
- آسیب‌های کبدی
درمان اعتیاد در نوجوانان
باوجود تمام تفاسیر فوق و شناخت علل اعتیاد و علائم آن اکنون زمان آن فرارسیده است که در مورد شیوه درمان اعتیاد بدانیم، خوشبختانه امروزه روش‌های متعددی برای درمان اعتیاد وجود دارد که باتوجه‌به تنوع در انواع روش‌های ترک اعتیاد در این بخش تصمیم گرفتیم بهترین و مؤثرترین روش‌های درمانی را مورد بررسی قرار دهیم.
روان درمانی
روان‌درمانی یکی از روش‌های درمانی مؤثر برای زمانی است که نوجوان به طور متوسط یا شدید آلوده به مواد مخدر شده است که در چنین مواردی حضور در جلسات روان‌درمانی در بازه مشخص و به مدت یک یا دو بار در هفته می‌تواند موجب درمان و کنترل این بیماری شود.
به والدینی که تمایل دارند از روان درمانی استفاده کنند، پیشنهاد می‌کنیم حتماً به صفحه کلینیک روانشناسی و مشاوره پزشک اول مراجعه کرده و پس از آشنایی با خدمات کلینیک در صورت لزوم برای دریافت نوبت به‌صورت اینترنتی اقدام کنند.
دارو درمانی
در برخی موارد درمانگر می‌تواند وابسته به نوع ماده مخدر و شدت مصرف آن از داروهای درمانی مختلفی نظیر متادون، حب الشفا، شربت تریاک و... به‌منظور درمان و کنترل این بیماری استفاده کند.
بستری کردن افراد
در این شیوه درمان اعتیاد در نوجوان که از آن تحت عنوان سم‌زدایی نیز یاد می‌شود، شخص در بازه مشخصی تحت‌نظر پزشک برای مدتی در محیط درمانی بستری می‌شود و در طول روند درمان، شخص با ارتباط‌گیری مثبت و برنامه‌های تشویقی به زندگی طبیعی بازمی‌گردد، مشروط بر اینکه خود او نیز نسبت به درمان بیماری خود تمایل داشته باشد.
چگونه از ابتلا نوجوانان به اعتیاد پیشگیری کنیم
الگو بودن بزرگسالان، ارتباط‌گیری سالم با اطرافیان، محل سکونت، نظارت صحیح والدین بر دوستان جوان و... ازجمله مواردی است که می‌تواند بر عدم ابتلا نوجوان به اعتیاد مؤثر باشد؛ اما با تمام تفاسیر فوق والدین و نوجوان باید در کنار آگاهی از این موضوع با فرزند خود نیز رابطه خوبی داشته باشند و موارد زیر را نیز باهدف جلوگیری از ابتلا نوجوان به اعتیاد در نظر بگیرند.
برقرار ارتباط خوب با نوجوان
یکی از مواردی که می‌تواند نقش پررنگی را در پیشگیری از اعتیاد در نوجوانان ایفا کند، ارتباط صمیمی والدین با فرزند است. صحبت در مورد مسائل جامعه و آشنایی نوجوان با اعتیاد و آثار مخرب آن ازجمله مواردی است که می‌تواند جوان یا نوجوان را آگاه‌تر کند. از این‌روی توصیه می‌شود والدین و کادر آموزشی یک مدرسه حتماً در مورد این موضوع با نوجوان صحبت کنند و معایب و آثار مخرب آن را به‌صورت شفاف برای نوجوان توضیح دهند.
یکی از موارد مهمی که والدین‌های دغدغه‌مند باید بدانند، کمک‌گرفتن از مشاوره در موارد متوسط یا حاد است که در این موضوع خجالت‌زدگی یا سرخوردگی معنایی ندارد. ازاین‌روی پیشنهاد ما به تمام والدین آگاه این است که برای آشنایی با خدمات مشاوره کودک و نوجوان حتما به صفحه مقاله مرتبط در سایت مراجعه کرده و در صورت نیاز با رزرو نوبت از خدمات کلینیک ما استفاده کنید.
تقویت مهارت نه گفتن
یکی از موضوعاتی که باید در سنین نوجوانی به افراد آموزش داده شود، قدرت "نه" گفتن است. یادگیری این مفهوم سبب می‌شود تا نوجوان قدرت تصمیم‌گیری داشته باشد و بتواند در شرایط سخت بهترین تصمیم را بگیرد و درگیر مسائلی نظیر اعتیاد نشود.
افزایش آگاهی
از دیگر مواردی که می‌تواند نوجوان را از پدیده اعتیاد دور کند، افزایش آگاهی است. خوشبختانه امروزه اطلاعات زیادی در خصوص معایب اعتیاد در فضای مجازی، رسانه‌ها و... بیان می‌شود و نوجوان باید بداند با یک‌بار استفاده از مواد مخدر و لذت‌بردن از آن احتمال اعتیاد وجود دارد. پس بهتر است به‌منظور عدم ابتلا به اعتیاد حتماً در جهت افزایش آگاهی خود درزمینهٔ اعتیاد تلاش کند.
سخن پایانی
متأسفانه در مقوله اعتیاد فرقی نمی‌کند که نوجوان معتاد به یک بازی یا وسیله باشد یا در اثر مصرف درازمدت آلوده به مصرف الکل و نیکوتین یا تنباکو شود، درهرصورت اعتیاد موضوعی است که به هر نوع و شیوه‌ای باید کنترل یا درمان شود. حتی اگر نوع اعتیاد برای نوجوان خطر چندانی نداشته باشد. به‌طورکلی جوانان به علت سن حساس خود بیشتر در معرض لغزش و آسیب هستند که همین موضوع می‌تواند آن‌ها را بیشتر از دیگران گرفتار این مشکلات کند.
با توجه به اهمیت و تاثیر شناخت اعتیاد در جلوگیری از درگیر شدن نوجوانان با این مسئله، والدین آگاه می‌توانند به طرق مختلف از بروز این بیماری پیشگیری کنند. همچنین در برخی موارد نیز با روش‌های مختلف می‌تواند این بیماری را مهار و نوجوانان را نجات داد. والدین دغدغه‌مند این نکته را نباید هیچ‌گاه از یاد ببرند که اعتیاد نوعی بیماری واگیردار است که می‌تواند در اثر رفتارهای ناسالم و تربیت ناصحیح در نوجوان ایجاد شود که خوشبختانه با صبر و ریشه‌یابی صحیح کاملاً قابل‌درمان است.
شما مخاطب یکی از مقالات سایت پزشک اول بودید، از اینکه سایت ما را به‌منظور آشنایی با علت اعتیاد در نوجوانان و جوانان انتخاب کردید از شما بسیار سپاسگزاریم و امیدواریم این مقاله توانسته باشد، اطلاعات جدیدتری را به شما اضافه کند. در پایان خواهشمندیم شما نیز تجربیات خود را در زمینهٔ شیوه‌های درمان اعتیاد با ما به اشتراک بگذارید.
پست قبلی
پست بعدی
عوامل زیادی می‌تواند سبب شود تا نوجوان به اعتیاد مبتلا شوند که ازجمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- سابقه خانوادگی
- رفتار تکانشی یا ریسک‌پذیر
- افسردگی
- اضطراب
- اختلال کمبود توجه
- بیش‌فعالی (ADHD)
- سابقه رویدادهای آسیب‌زا، مانند سوءاستفاده جنسی یا تصادف
- عزت‌نفس پایین
متأسفانه نوجوانان در دنیای مدرن بیشتر در معرض طیف وسیعی از فشارها هستند که برخی از آن‌ها مربوط به نسل آن‌ها یا تمایل آن‌ها به فرایندهای عصبی خاص است. فشار همسالان، مسائل خانوادگی، فشار مدرسه و... ازجمله عواملی هستند که می‌توانند زمینه بروز اعتیاد را در شخص ایجاد کنند. اما با تمام تفاسیر فوق شیوه تربیتی و ارتباط دوستانه خانواده با فرزند و محل سکونت افراد ازجمله عوامل مؤثر بر اعتیاد نوجوانان شناخته می‌شود.
پرخاشگری، سرقت پول، گوشه‌گیری، افت تحصیلی، عدم اعتمادبه‌نفس و... ازجمله مهم‌ترین علائم اعتیاد در نوجوانان شناخته می‌شود. اما بااین‌وجود حالات روحی و بدنی شخص نیز می‌تواند مشخصه خوبی برای شناخت اعتیاد در نوجوانان باشد.
دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید