اسپوندیلوز یا آرتروز گردن چیست و چگونه درمان می شود

از درد گردن و شانه‌هایتان خسته شده‌اید؟ احساس می‌کنید حتی کوچک‌ترین حرکات گردنتان برایتان دشوار شده است؟ احتمالا با یکی از شایع‌ترین بیماری های ستون فقرات، یعنی آرتروز گردن، دست و پنجه نرم می‌کنید.

آمارها نشان می‌دهند که بیش از 70 درصد از افراد سالخورده به آرتروز مبتلا هستند. بنابراین آرتروز یا آرتریت گردن یک مشکل بسیار شایع است که می‌تواند کیفیت زندگی افراد را به‌شدت تحت‌تأثیر قرار دهد. در این مطلب، قصد داریم بگوییم آرتروز گردن چیست و علائم، علل، روش‌های تشخیص و درمان این بیماری را به‌طور کامل توضیح دهیم.

آرتروز گردن چیست؟

در پاسخ به سوال آرتروز گردن چیست باید بگوییم که به سایش و پارگی غضروف‌های بین مهره‌های گردن گفته می‌شود و این بیماری را به نام اسپوندیلوز گردنی هم معرفی می‌کنند. این غضروف‌ها مانند بالشتک عمل می‌کنند و به مهره‌ها اجازه می‌دهند تا به راحتی روی هم بلغزند. با گذشت زمان، این غضروف‌ها تحلیل رفته و مهره‌ها به هم ساییده می‌شوند. این ساییدگی می‌تواند باعث درد، سفتی و کاهش دامنه حرکتی گردن شود.

علت آرتروز گردن چیست؟

عوامل کلیدی زیادی منجر به ایجاد این بیماری می‌شوند که در رأس آنها فرسایش ناشی از افزایش سن است. در ادامه به توضیح این علل می‌پردازیم تا بهتر متوجه شوید که علت آرتروز گردن چیست؟

• سایش و پارگی ناشی از افزایش سن: با افزایش سن، غضروف محافظ در مفاصل گردن به تدریج ساییده می‌شود. این تخریب می‌تواند منجر به تماس استخوان با استخوان شده و به دلیل افزایش اصطکاک بین مهره‌ها، باعث ایجاد درد و سفتی شود.
• ژنتیک: سابقه خانوادگی آرتروز و زمینه‌های ژنتیکی ممکن است بر سلامت استخوان‌ و سلامت غضروف تأثیر بگذارد و باعث شود برخی افراد بیشتر در معرض ابتلا به این وضعیت قرار گیرند.
• آسیب‌های قبلی: ضربه یا آسیب به گردن، مانند ضربه شلاقی یا شکستگی، می‌تواند تغییرات تخریبی در ستون فقرات گردنی را آغاز یا تسریع کند. این آسیب‌ها ممکن است به مرور زمان منجر به التهاب مزمن و تغییرات ساختاری شوند.
• وضعیت بدنی نامناسب و عوامل سبک زندگی: وضعیت بدنی نامناسب برای مدت طولانی، به ویژه در مشاغل اداری یا فعالیت‌هایی که نیاز به نگاه کردن به پایین برای مدت طولانی دارند، می‌تواند به ستون فقرات گردنی فشار وارد کند. این فشار تکراری که در برخی ورزش‌ها نیز رایج است، می‌تواند به استفاده بیش از حد از مفاصل گردنی منجر شود و ساییدگی غضروف را تشدید کند.
• کمبودهای تغذیه‌ای: تغذیه نامناسب، به خصوص کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری، می‌تواند تأثیر منفی بر سلامت استخوان و روند بهبود داشته باشد و در نهایت به دلیل تراکم استخوانی پایین، منجر به شرایطی مانند آرتروز شود.
• سایر عوامل موثر: چاقی (که باعث افزایش فشار روی مفاصل می‌شود)، سیگار کشیدن (مرتبط با افزایش حس درد) و برخی شرایط پزشکی مانند افسردگی که ممکن است بر حساسیت به درد تأثیر بگذارند، از دیگر عوامل موثر در ایجاد آرتروز گردن هستند.

علائم آرتروز گردن

برای اینکه بدانید علائم آرتروز گردن چیست، باید توجه داشته باشید که شدت این علائم در افراد مختلف متفاوت است و ممکن است با پیشرفت بیماری تغییر کند. علائم شایع این بیماری عبارت‌اند از:

• درد گردن که معمولاً در یک یا هر دو طرف گردن احساس می‌شود و ممکن است به شانه‌ها، بازوها و حتی انگشتان دست نیز انتشار یابد.
• احساس سفتی و خشکی در گردن، به خصوص صبح‌ها یا پس از نشستن طولانی‌مدت که فرد را آزار می‌دهد.
• کاهش دامنه حرکتی گردن (مشکل در چرخاندن یا خم کردن گردن)
• سردرد در پشت سر یا قاعده جمجمه
• بی‌حسی یا گزگز در بازوها و دست‌ها (به دلیل فشار بر روی اعصاب نخاعی)
• ضعف عضلانی در بازوها یا دست‌ها
• تغییرات در راه رفتن
• مشکل در کنترل مثانه یا روده (در موارد شدید)

علائم آرتروز گردن ممکن است به صورت دوره‌ای تشدید شود و سپس بهبود یابد. فعالیت‌های خاصی مانند بلندکردن اجسام سنگین، چرخاندن گردن به مدت طولانی یا قرار گرفتن در وضعیت‌های نامناسب می‌تواند باعث تشدید علائم شود.

تفاوت دیسک گردن و آرتروز گردن

دیسک گردن و آرتروز گردن هر دو می‌توانند باعث درد و ناراحتی در ناحیه گردن شوند، اما این دو بیماری از نظر علت و علائم با هم متفاوت هستند. در جدول زیر مقایسه‌ای از مشخصات این دو بیماری را ارائه کرده‌ایم تا بهتر متوجه شوید که فرق دیسک گردن با آرتروز گردن چیست.

تشخیص دقیق بین دیسک گردن و آرتروز گردن توسط دکتر ستون فقرات و با استفاده از روش‌های تصویربرداری مانند MRI امکان‌پذیر است. هر دو بیماری می‌توانند علائم مشابهی داشته باشند و تشخیص دقیق برای انتخاب روش درمانی مناسب بسیار مهم است.

روش تشخیص آرتروز گردن

برای تشخیص این بیماری، پزشک از روش‌های مختلفی استفاده می‌کند تا بتواند به طور دقیق علت درد و ناراحتی شما را مشخص کند. روش‌های زیر را مطالعه کنید تا بدانید متداول‌ترین روش‌های تشخیص آرتروز گردن چیست.

• بررسی دامنه حرکتی گردن: پزشک از شما می‌خواهد تا حرکات مختلفی مانند خم کردن سر به جلو و عقب، چرخاندن سر به چپ و راست و خم کردن سر به طرفین را انجام دهید تا محدودیت حرکتی و نقاط درد را مشخص کند.
• بررسی قدرت عضلانی: پزشک قدرت عضلات گردن و بازوها را بررسی می‌کند تا از وجود هرگونه ضعف عضلانی که ممکن است نشانه‌ای از فشار بر اعصاب باشد، مطلع شود.
• بررسی رفلکس‌ها: پزشک رفلکس‌های تاندونی شما را بررسی می‌کند تا از وجود هرگونه اختلال عصبی مطمئن شود.
• رادیوگرافی (X-ray): این آزمایش ساده‌ترین و رایج‌ترین روش تصویربرداری برای تشخیص آرتروز گردن است. رادیوگرافی می‌تواند تغییرات استخوانی مانند خارهای استخوانی (استئوفیت‌ها) و باریک شدن فضای بین‌مهره‌ای را نشان دهد
• سی‌تی‌اسکن (CT scan): سی‌تی‌اسکن تصویری دقیق‌تر از ساختارهای استخوانی و نرم بافت‌های گردن ارائه می‌دهد و می‌تواند تغییرات جزئی‌تر در مفاصل و دیسک‌ها را نشان دهد
• ام‌آرآی (MRI): این آزمایش از میدان مغناطیسی برای ایجاد تصاویر دقیق از بافت‌های نرم مانند دیسک‌ها، رباط‌ها و نخاع استفاده می‌کند. ام‌آرآی می‌تواند به تشخیص فتق دیسک، التهاب و سایر مشکلات بافت نرم کمک کند
• الکترومیوگرافی (EMG) و بررسی هدایت عصبی: نوار عصب عضله برای ارزیابی عملکرد عضلات و اعصاب استفاده می‌شوند. در این آزمایش‌ها، الکترودهایی به عضلات و اعصاب متصل می‌شوند تا فعالیت الکتریکی آن‌ها اندازه‌گیری شود.

پیشگیری از آرتروز گردن

نمی‌توان به طور کامل از ابتلا به این بیماری جلوگیری کرد، اما احتمالا برای شما نیز سوال پیش بیاید که روش پیشگیری از آرتروز گردن چیست؟ باید بگوییم که رعایت برخی نکات می‌تواند بروز این بیماری را به تاخیر بیندازد و به کاهش علائم آن کمک کند.

• هنگام نشستن، ایستادن و خوابیدن، وضعیت صحیح بدن را حفظ کنید.
• از خم کردن گردن به جلو برای مدت طولانی خودداری کنید (به‌ویژه هنگام کار)
• از بالش مناسب استفاده کنید که از انحنای طبیعی گردن شما حمایت کند.
• تقویت عضلات گردن: انجام تمرینات تقویتی عضلات گردن تحت نظر فیزیوتراپ می‌تواند به تقویت عضلات و کاهش فشار بر مفاصل کمک کند.
• کنترل وزن: اضافه وزن فشار زیادی بر ستون فقرات وارد می‌کند. کاهش وزن می‌تواند به کاهش درد و فشار بر مفاصل کمک کند.
• ورزش منظم: ورزش‌های هوازی مانند پیاده‌روی، شنا و دوچرخه‌سواری به بهبود گردش خون و کاهش التهاب کمک می‌کنند. از انجام ورزش‌های سنگین و پُربرخورد خودداری کنید.
• تغذیه سالم: مصرف غذاهای غنی از کلسیم، ویتامین D و آنتی‌اکسیدان‌ها به سلامت استخوان‌ها و مفاصل کمک می‌کند.
• اجتناب از سیگار: سیگار کشیدن جریان خون را کاهش داده و روند تخریب غضروف‌ها را تسریع می‌کند.
• درمان به موقع آسیب‌های گردن: هرگونه آسیب به گردن را جدی بگیرید و به موقع به پزشک مراجعه کنید.

روش های درمان آرتروز گردن

درمان آرتروز گردن چیست؟ این سوال بسیاری از افراد مبتلا به این عارضه است. درمان این عارضه با هدف کاهش درد، بهبود عملکرد و افزایش کیفیت زندگی بیمار انجام می‌شود. روش‌های درمانی بسته به شدت بیماری، سن بیمار و سایر عوامل فردی متفاوت است. در ادامه به برخی از روش‌های درمانی رایج اشاره می‌کنیم.

لیزر درمانی

در این روش، از نور لیزر برای نفوذ به عمق بافت‌های آسیب‌دیده استفاده می‌شود. این روش باعث کاهش درد و التهاب، تسریع بهبودی و افزایش گردش خون می‌شود. لیزر درمانی معمولاً بدون درد است و یک روش غیرتهاجمی محسوب می‌شود، یعنی نیازی به جراحی ندارد و معمولاً همراه با سایر روش‌های درمانی مانند فیزیوتراپی استفاده می‌شود و عوارض جانبی کمی هم دارد.

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی یکی از روش‌های اصلی درمان آرتروز گردن است. این روش درمانی بدون نیاز به دارو یا جراحی، به بهبود عملکرد گردن و کاهش درد کمک می‌کند و عوارض جانبی بسیار کمی دارد. فیزیوتراپی چه کاری انجام می‌دهد؟

• تقویت عضلات با انجام تمرینات خاص
• افزایش دامنه حرکتی با تمرینات کششی و حرکتی
• کاهش درد با تکنیک‌های مختلف مانند ماساژ، گرمادرمانی و سرمادرمانی
• بهبود وضعیت بدنی و ارگونومیک
• اولتراسوند برای کاهش التهاب و تسکین درد

دارو درمانی

دارودرمانی یکی از روش‌های رایج برای مدیریت درد و التهاب ناشی از آرتروز گردن است. داروها معمولاً به صورت مکمل سایر روش‌های درمانی مانند فیزیوتراپی و ورزش تجویز می‌شوند. انواع داروهای مورد استفاده برای آرتروز گردن عبارت‌اند از:

• داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs): این داروها مانند ایبوپروفن و ناپروکسن، درد و التهاب را کاهش می‌دهند.
• استامینوفن: برای کاهش درد استفاده می‌شود، اما خاصیت ضد التهابی ندارد.
• شل‌کننده‌های عضلانی: در صورت وجود اسپاسم عضلانی، برای کاهش گرفتگی عضلات تجویز می‌شود.
• کورتیکواستروئیدها: در موارد شدیدتر، به صورت تزریق به مفصل استفاده می‌شود تا التهاب را کاهش دهد.

مهم است بدانید که داروها تنها علائم را تسکین می‌دهند و نمی‌توانند پیشرفت آرتروز را متوقف کنند، پس باید همراه با سایر روش‌ها باشد تا نتیجه بهتری حاصل شود. همچنین همه داروها عوارض جانبی دارند، بنابراین قبل از مصرف هر دارویی، با پزشک خود مشورت کنید.

جراحی

جراحی آرتروز گردن معمولاً زمانی انجام می‌شود که روش‌های درمانی محافظه‌کارانه مانند دارو، فیزیوتراپی و ورزش نتوانند درد و علائم ناشی از آرتروز را به طور کامل برطرف کنند و یا زمانی که عوارض جدی مانند فشردگی عصب رخ دهد.

انواع جراحی آرتروز گردن عبارت‌اند از:

• دیسککتومی: قسمت آسیب‌دیده دیسک بین‌مهره‌ای برداشته می‌شود.
• لامینکتومی: بخشی از استخوان پشت مهره برداشته می‌شود تا فشار روی عصب کاهش یابد.
• فوزیون: دو یا چند مهره به هم متصل می‌شوند تا حرکت در آن ناحیه محدود شود.
• جایگزینی مفصل: در موارد شدید، ممکن است مفصل آسیب‌دیده با یک مفصل مصنوعی جایگزین شود.

جراحی می‌تواند درد را به‌طور پایدار و ماندگار کاهش دهد، فشار روی عصب را رفع کند و عملکرد گردن را بهبود بخشد. از طرفی عوارض جانبی مانند عفونت، خونریزی، لخته شدن خون و آسیب به عصب محتمل است. همچنین دوره نقاهت جراحی ممکن است طولانی باشد و نتایج آن نیز در همه افراد یکسان نیست. تصمیم‌گیری در مورد جراحی باید توسط پزشک متخصص بر اساس شدت علائم، نتایج تصویربرداری و شرایط عمومی بیمار گرفته شود.

تزریق داخل ستون فقرات

تزریق داخل ستون فقرات یکی از روش‌های درمانی برای کاهش درد و التهاب در افراد مبتلا به آرتروز، به‌ویژه آرتروز گردن و کمر است. در این روش، دارویی ترکیبی از کورتیکواستروئید (داروی ضد التهاب قوی) و بی‌حسی موضعی به فضای اپیدورال (فضای اطراف نخاع) تزریق می‌شود.

استفاده از گردن بند

گردن‌بند طبی یکی از ابزارهای کمکی است که برای درمان آرتروز گردن استفاده می‌شود. این گردن‌بندها با محدود کردن حرکت گردن، به عضلات گردن استراحت می‌دهند و به کاهش درد و التهاب کمک می‌کنند. استفاده طولانی‌مدت از گردن‌بند توصیه نمی‌شود؛ زیرا باعث ضعف عضلات گردن می‌شود.

درمان خانگی آرتروز گردن

برخی درمان‌های خانگی نیز برای آرتروز گردن وجود دارد، که در صورت بروز علائم می‌توانید برای درمان یا جلوگیری از تشدید آن مد نظر قرار دهید.

ورزش کردن

ورزش برای درمان آرتروز گردنی بسیار مفید است. ورزش‌های مخصوص و تحت نظر فیزیوتراپ می‌تواند به تقویت عضلات گردن، افزایش دامنه حرکتی و کاهش درد کمک کند. اما حتما به موارد زیر توجه داشته باشید:

• باید ورزش‌هایی را انجام دهید که مخصوص آرتروز گردن طراحی شده باشند.
• ورزش را به آرامی شروع کرده و شدت آن را به تدریج افزایش دهید.
• قبل از شروع هر برنامه ورزشی، با پزشک یا فیزیوتراپ مشورت کنید تا مطمئن شوید که ورزش برای شما مناسب است.

ماساژ دادن

ماساژدرمانی می‌تواند به عنوان روشی مکمل برای درمان آرتروز گردن مفید باشد. ماساژ به کاهش درد، افزایش دامنه حرکتی و بهبود گردش خون در ناحیه گردن کمک می‌کند. با این حال، ماساژ به تنهایی نمی‌تواند آرتروز را درمان کند و باید در کنار سایر روش‌های درمانی مانند فیزیوتراپی و دارودرمانی استفاده شود.

توجه داشته باشید که ماساژ باید توسط یک ماساژور حرفه‌ای و باتجربه انجام شود و شدت ماساژ باید متناسب با شرایط بیمار باشد. در ضمن، ماساژدرمانی برای همه افراد مفید نیست، بنابراین حتماً با پزشک متخصص مشورت کنید.

سخن پایانی

در این مقاله به طور مفصل به پاسخ آرتروز گردن چیست پرداختیم. بررسی کردیم که یک بیماری شایع است که با افزایش سن و عوامل دیگر تشدید می‌شود. با این حال، با رعایت رژیم غذایی سالم، انجام تمرینات مناسب، حفظ وضعیت صحیح بدن و مراجعه به بهترین کلینیک مغز و اعصاب برای تشخیص و درمان به موقع، می‌توان درد و ناراحتی ناشی از آرتروز گردن را به حداقل رساند و کیفیت زندگی را بهبود بخشید. پزشکان فوق تخصص مغز و اعصاب در کلینیک پزشک اول، می‌توانند شما را در تشخیص بیماری، شدت وضعیت بیماری و یافتن بهترین روش درمانی کمک کنند.