تومور مغزی خوش خیم یکی از شناخته شده‌ترین انواع تومور مغزی است. این تومورهای غیر خطرناک باعث فشار و فشرده شدن روی بافت‌های مغزی می‌شوند که در صورت عدم درمان، می‌تواند منجر به عوارض مختلفی شود. با این حال، برخی از این تومورها قابل درمان هستند و اگر زودتر تشخیص داده شوند، احتمال موفقیت درمان بسیار بیشتر خواهد بود. در این مقاله از سایت پزشک مغز، به بررسی این نوع از تومورها می‌پردازیم.
تومور مغزی خوش خیم چیست
تومور خوش خیم مغزی، یک رشد غیر طبیعی سلولی در مغز است که برخلاف تومورهای بدخیم گسترش پیدا نمی‌کند و به سایر بخش‌های بدن متاستاز نمی‌دهد. این تومورها معمولا رشد آهسته‌ای دارند و در بسیاری از موارد می‌توانند بدون آسیب جدی به مغز باقی بمانند. با این حال بسته به محل قرارگیری‌شان، ممکن است بر عملکرد طبیعی مغز تاثیر بگذارد. به همین علت در صورت مشاهده علائم باید هر چه سریعتر به دکتر متخصص مغز و اعصاب برای تشخیص و درمان مراجعه کنید.
علائم تومور مغزی خوش خیم
انواع تومور مغزی خوش خیم ممکن است با علائم متنوعی همراه باشند. سردرد یکی از اولین علائم تومور مغزی خوش خیم است. این سردرد در قسمتی از سر رخ می‌دهد و ممکن است شدت و فراوانی آن با گذشت زمان افزایش یابد. تومور خوش خیم باعث تغییرات در دید می‌شود. افزایش یا کاهش ناگهانی دید، همچون تاری دید، دید دو قطبی یا دید پراکنده علائمی بوده که با این نوع تومور همراه هستند.
علائمی مانند مشکل در حافظه، تمرکز و توجه، مشکلات در یادگیری جدید، تغییر در شخصیت، رفتار و مشکلات در حرکت و تعادل نیز ناشی از این تومور است. علائم ممکن است با فعالیت بدنی یا ذهنی شدت یابند و در استراحت کاهش پیدا کنند.
علت تومور مغزی غیر سرطانی
تومور مغزی ممکن است به دلایل مختلفی از جمله عوامل ژنتیکی، عوامل محیطی، عوامل عفونی و... ایجاد شود. برخی از تومورهای مغزی خوش خیم به دلیل وجود تغییرات ژنتیکی در سلول‌های مغزی بوجود می‌آیند. اگر این تغییرات ژنتیکی به ارث رسیده باشند، خطر ابتلا به تومور خوش خیم افزایش می‌یابد. قرار گرفتن در معرض پرتوهای مضر مانند پرتوهای X و گاما، ممکن است باعث ایجاد تومورهای خوش خیم شود. این عامل می‌تواند در نتیجه پرتو درمانی برای سرطان‌های دیگر یا به پرتوهای مضر در محیط کار یا زندگی رخ دهد.
برخی عوامل محیطی مانند تماس با مواد شیمیایی مضر، آلودگی هوا، مصرف مواد مخدر و الکل، عفونت‌های ویروسی مانند ویروس هرپس و عوامل تغذیه‌ای نامناسب هم می‌توانند باعث ایجاد تومورهای مغزی خوش خیم شوند.
آیا تومور مغزی خوش خیم خطرناک است؟
تومور مغزی خوش خیم به طور عمومی خطرناک نیست. این نوع تومورها سرعت رشد کمتری دارند و به طور معمول باعث شروع علائم جدی نمی‌شوند. با این حال، موقعیت و اندازه تومور، وجود علائم و همچنین تأثیر بر سلامتی فرد می‌تواند موجب ایجاد مشکلات جدی شود. بنابراین، حتی اگر یک تومور مغزی خوش خیم تشخیص داده شود، لازم است تحت نظر دکتر متخصص مغز و اعصاب قرار گیرد تا روند درمان مناسب برای تومور تعیین شود.
انواع تومور مغزی خوش خیم
تومورهای مغزی خوش خیم می‌توانند در انواع مختلفی ظاهر شوند. برخی از انواع شایع تومورهای مغزی خوش خیم شامل موارد زیر هستند که به شرح هر یک پرداخته می‌شود.
مننژیوم
تومور مننژیوم یک نوع تومور مغزی است که از لایه‌های پوسته مغز یا مینینگ‌ها منشا می‌گیرد. این تومورها خوش خیم هستند، یعنی بیشترین احتمال آنها این است که خطر زیادی برای حیات فرد ایجاد نکنند. ممکن است در برخی موارد این تومورها از نظر موقعیت و اندازه، عوارض و علائم مختلفی ایجاد کنند.
استئوما
استئوما یک نوع تومور استخوان است که از نوع خوش‌خیم بوده و خطرات جدی برای سلامتی فرد ایجاد نمی‌کند. این نوع تومور به شکل سلول‌های استخوان ایجاد شده و ممکن است در سراسر بدن در هر نقطه‌ای از استخوان‌ها ظاهر شود.
آدنوم هیپوفیز
این نوع تومور از غده هیپوفیز، که یک غده کوچک در پایه مغز است، ایجاد می‌شود و رشد آرامی دارد. اغلب افرادی که این نوع تومور را دارند، علائم خاصی ندارند و تومور به صورت اتفاقی در جریان تصویربرداری برای بررسی مشکلات دیگر شناسایی می‌شود.
کرانیوفارنژیوم
تومور خوش خیم کرانیوفارنژیوم نوعی تومور است که از بافت‌های کرانیوفارنژیال، که در ناحیه گلو و پشت بینی قرار دارند، به وجود می‌آید.
شوانوما
تومور شوانوما یک نوع نادر است که از بافت‌های غدد بینی و سینه رشد می‌کند. در صورتی که این تومور به اندازه‌ای بزرگ شود که فشاری روی بافت‌های اطراف ایجاد کند، ممکن است علائم مانند سردرد، مشکلات تنفسی، خونریزی از بینی و تغییرات در دید و بینایی مشاهده شود.
آنژیوفیبروم نازوفارنکس
تومور آنژیوفیبروم نازوفارنکس یک نوع تومور از بافت‌های آنژیوفیبروماتوز است. این تومور شامل توده‌های خوش خیم خونریزی کننده است و علائمی مانند سردرد، مشکلات تنفسی، خونریزی از بینی و تغییرات در صدا و بلع دارد.
تومور شبکه کوروئید
تومور شبکه کوروئید یک نوع کیست به وجود آمده از بافت‌های شبکه کوروئید است. این نوع به عنوان تومورهای غددی و ترشحی شناخته می‌شوند. در حالت عادی جزو تومورهای غیرخطرناک هستند. آنها به صورت آرام و آهسته رشد می‌کنند و به ندرت به تومورهای بدخیم تبدیل می‌شوند. افرادی که این نوع تومور را دارند، ممکن است هیچ علامت خاصی نداشته باشند.
تومور نورواپیتلیال دیسمبریوپلاستیک
تومور نورواپیتلیال دیسمبریوپلاستیک (NDP) یک نوع تومور خوش خیم است. این تومور در سیستم عصبی مرکزی، به ویژه در مغز، پیدا می‌شود. افراد مبتلا به تومور NDP ممکن است هیچ علامت خاصی نداشته باشند. این تومور در حفره کرانیال خلفی در کودکان و در دو سوم قدامی از نیم‌کره مغزی در بزرگسالان ظاهر می‌شود.
نوروفیبروم
تومورهای خوش خیم نوروفیبروم، با نام علمی Neurofibroma شناخته می‌شوند. این تومورها در لایه‌های پوست یا زیر پوست قرار دارند و به طور تدریجی بزرگ‌تر شده، باعث فشار و فشردگی بر بافت‌های حیاتی بدن می‌شوند. این نوع تومورهای خوش خیم در دوران کودکی، به ویژه در نوجوانی و دوره بلوغ، مشاهده می‌شوند و ممکن است به صورت تکی یا چندتایی ظاهر شوند.
همانژیوبلاستوم
همانژیوبلاستوم، تومور خوش خیمی است که از پوشش رگ‌های خونی نشأت می‌گیرند. این نوع تومورها در مغز، نخاع و پشت چشم شبکیه دیده می‌شود و در سطح نخاع قرار دارند و حدود 5 تا 10 درصد از تومورهای داخل مغزی یا تومورهایی که روی نخاع شکل می‌گیرند، را تشکیل می‌دهند.
کندروما
تومور کندروما یا التهاب و ورم غضروف، یک نوع تومور غضروفی خوش خیم است. سلول‌های توموری شامل کندروسیت‌ها و سلول‌های غضروفی هستند که عملکردی مشابه با سلول‌های طبیعی دارند و مجموعه‌ای غضروفی شامل مواد بی‌شکل و بافت‌دار را تولید می‌کنند.
موارد دیگر
تومورهای مغزی خوش خیم می‌توانند در انواع مختلفی ظاهر شوند. برخی از انواع شایع تومورهای مغزی خوش خیم عبارت‌اند از:
- Acoustic neuromas: این تومورها از سلول‌های عصب شنوایی در داخل گوش داخلی شکل می‌گیرند و ممکن است خوش‌خیم باشند
- Craniopharyngiomas: این نوع تومورها در نزدیکی غده هیپوفیز قرار دارند و ممکن است خوش‌خیم یا خطرناک باشند
تفاوت تومور مغزی خوش خیم و بدخیم
تومورهای مغزی خوش خیم و بدخیم دارای ویژگی‌ها و رفتارهای مختلفی هستند. تومورهای خوش خیم، رشد آهسته‌تری دارند و فشار کمتری بر بافت اطراف خود وارد می‌کنند. این نوع تومور قابل جدا سازی و تشخیص است. تومورهای مغزی بدخیم دارای رشد سریعتر و توانایی تجاوز به بافت‌های سالم و فشار بیشتر بر بافت اطراف خود را دارند. آنها ممکن است به سرعت گسترش یابند و به عنوان تومورهای فشاری عمل کنند، که می‌تواند منجر به علائم نورولوژیکی خطرناکی شود.
برای تشخیص و درمان تومورهای مغزی، از تصویربرداری مغزی مانند MRI و CT scan و همچنین بیوپسی برای تایید نوع تومور استفاده می‌شود. همچنین درمان شامل جراحی، شیمی درمانی یا رادیوتراپی است.
عوارض تومور مغزی غیر سرطانی
تومورهای خوش خیم ممکن است سرطانی نباشند اما بسته به اندازه و محل رشدشان می‌توانند مشکلات جدی ایجاد کنند. برخی از مهم‌ترین عوارض این تومورها عبارتند از:
- فشار بر مغز و اعصاب
- مشکلات حرکتی و تعادلی
- تشنج
- تغییرات بینایی و شنوایی
- اختلالات شناختی و رفتاری
- مشکلات هورمونی
درمان تومور مغزی خوش خیم
بیشتر تومورهای خوش خیم درمان‌پذیر هستند و درمان آنها شامل جراحی برداشتن تومور، شیمی درمانی یا رادیوتراپی می‌شود. پس از درمان، پیگیری دوره‌ای توسط پزشک برای اطمینان از عدم بازگشت تومور و نظارت بر سلامتی فرد بسیار مهم است.
دارودرمانی
دارو درمانی یکی از روش‌های معمول درمانی برای تومورهای مغزی خوش خیم است که ممکن است در برخی موارد استفاده شود. هدف اصلی دارو درمانی در این موارد، کنترل و کاهش رشد تومور، کاهش اندازه آن، و جلوگیری از بازگشت آن پس از درمان‌های دیگر مثل جراحی است.
در صورتی که تصمیم به استفاده از دارو درمانی برای تومور خوش‌خیم گرفته شود، دکتر مغز و اعصاب، برای شما نوع دارو، زمان‌بندی و مدت مصرف مناسب را مشخص خواهد کرد. دارو درمانی ممکن است به صورت تک دارو یا ترکیباتی از داروها صورت گیرد.
مانند هر روش درمانی دیگری، دارو درمانی نیز ممکن است با عوارض جانبی و تأثیرات جانبی همراه باشد که بیمار باید در جریان آنها بوده و با پزشک خود در ارتباط باشد. مراقبت و پیگیری منظم پس از شروع دارو درمانی نیز بسیار حائز اهمیت است.
جراحی تومور مغزی
جراحی یکی از روش‌های اصلی درمان تومور مغزی خوش خیم است، به ویژه اگر تومور به طور کامل قابل برداشت باشد. هدف اصلی جراحی تومور مغزی، حذف یا کاهش حجم تومور و کاهش فشار بر مغز و سایر بافت‌های اطراف است. به طور کلی، جراحی تومورهای مغزی خوش خیم با موفقیت انجام می‌شود و بسیاری از بیماران پس از جراحی بهبود قابل توجهی را تجربه می‌کنند. باید توجه داشت که هر عمل جراحی دارای مخاطرات و عوارض است، بنابراین انتخاب مناسب پزشک و کلینیک مغز و اعصاب معتبر و باتجربه حائز اهمیت است.
سخن پایانی
درمان تومور مغزی خوش خیم بسته به اندازه و موقعیت تومور، با استفاده از جراحی برای برداشتن تومور، رادیوتراپی برای تخریب سلول‌های توموری یا دارو درمانی صورت می‌گیرد. با درمان مناسب، بسیاری از بیماران موفق به بهبودی کامل می‌شوند و به زندگی عادی خود ادامه می‌دهند. باید توجه داشت که هر مورد بیماری ممکن است شرایط متفاوتی داشته باشد و پیش‌بینی دقیق باید توسط پزشک متخصص انجام شود. از اینکه تا انتها همراه ما بودید، صمیمانه سپاسگزاریم.
پست قبلی
پست بعدی
در بیشتر موارد، تومورهای مغزی خوش‌خیم سرطانی نمی‌شوند. اما برخی از آنها (مثل مننژیوم‌های آتیپیک) ممکن است به مرور زمان رشد کنند و تغییراتی داشته باشند که احتمال بدخیم شدن آنها را افزایش دهد. بنابراین، نظارت پزشکی و بررسی‌های منظم اهمیت زیادی دارد.
این موضوع به اندازه، محل و علائم تومور بستگی دارد. اگر تومور کوچک باشد و علائمی ایجاد نکند، پزشک ممکن است فقط آن را تحت نظر بگیرد. اما در صورتی که باعث مشکلات عصبی، فشار بر مغز یا رشد مداوم شود، جراحی برای برداشتن آن توصیه می‌شود.
در بیشتر موارد، اگر تومور به‌طور کامل برداشته شود، احتمال بازگشت آن بسیار کم است. اما در برخی انواع (مانند مننژیوم‌ها) ممکن است پس از سال‌ها دوباره رشد کند، به همین دلیل بیماران نیاز به پیگیری‌های دوره‌ای دارند.
دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید