پرواضح است که سکته مغزی یکی از پرخطرترین حوادث زندگی است که در بسیاری موارد به معلولیت یا حتی مرگ منجر می‌شود. اگرچه برخی از افراد از علائم قبل از سکته مغزی آگاهی دارند، اما اینکه این علائم ممکن است در زنان و مردان به شکل‌ها و نمودهای مختلفی ظاهر شود، مطلبی است که بهتر است همه از آن آگاهی داشته باشیم.
در حقیقت، تحقیقات نشان می‌دهد که احتمال آنکه علائم قبل از سکته مغزی زنان با مردان متفاوت باشد زیاد است و در برخی موارد، این تفاوت‌ها می‌تواند بسیار حیاتی باشد. برای مثال، در بعضی موارد، زنان ممکن است با علائم ظاهری غیرمتداولی روبرو شوند که متاسفانه اغلب نادیده گرفته می‌شوند.
با توجه به اهمیت این موضوع در این مقاله، ما به بررسی علائم قبل از سکته مغزی در زنان و مردان خواهیم پرداخت و تفاوت‌هایی که ممکن است وجود داشته باشد را بررسی خواهیم کرد.
سکته معزی چیست
سکته یا حمله مغزی، یک حالت اورژانسی پزشکی است که به دلیل قطع انتقال خون به بخشی از مغز یا نقص خونرسانی ناکافی به مغز اتفاق می‌افتد. این موضوع ممکن است از علل مختلفی ناشی شود، از جمله انسداد یا فشار بر عروق خونی که خونرسانی به بخشی از مغز را متوقف می‌کند یا کاهش می‌دهد؛ تا متاسفانه نشت خون از عروق خونی در مغز (ترکیدن رگ خونی) که منجر به تخریب بافت مغزی می‌شود، اتفاق بیفتد.
انواع حمله مغزی به ترتیب با نام‌های سکته مغزی ایسکمیک و سکته مغزی هموراژیک نام‌گذاری می‌شوند. در حمله مغزی ایسکمیک، علت معمولاً انسداد یا تنگ شدن شریان‌هایی است که خون را به مغز منتقل می‌کنند، مثل لخته‌های خونی یا رسوبات چربی. در مقابل، در حمله مغزی هموراژیک، علت معمولاً نشتی خون از عروق خونی درون مغز است که باعث فشار و تخریب بافت مغزی می‌شود.
در هر دو نوع سکته مغزی، انتقال خون به بخشی از مغز قطع شده یا کاهش یافته است، که باعث مرگ سلول‌های مغزی و تخریب بافت مغزی می‌شود. این اتفاق ممکن است به صورت ناگهانی و بدون هشدار قبلی رخ دهد، و در نتیجه می‌تواند منجر به از دست دادن عملکرد مغزی، معلولیت دائمی یا حتی مرگ بافت مغزی شود.
علائم قبل از سکته مغزی
همانطور که در طول این مقاله عنوان کردیم، علائم قبل از سکته مغزی مردان و زنان با توجه به جنسیتشان ممکن است متفاوت باشند. از این رو این علائم برای همه افراد یکسان نیست و ممکن است در هر فرد متفاوت باشند. اما برخی از علائم معمول و مشترک قبل از سکته مغزی در زنان و مردان عبارت‌اند از:
- سردرد ناگهانی و شدید، که ممکن است به شدت تغییر کند یا همراه با حالت تهوع و استفراغ باشد
- اختلال در دید، احساس تاریکی یا عدم توانایی در دیدن در یک یا هر دو چشم
- اختلال در گفتار، شامل دچار شدن به حرف زدن یا درک کلمات
- احساس بی‌تعادلی، سرگیجه یا گیجی ناگهانی
- از دست دادن توانایی حرکت یکی از دست‌ها یا پاها، گهگاه این اختلال تنها به یک طرف بدن محدود نیست و می‌تواند هر دو طرف بدن را تحت تأثیر قرار دهد
- درد و فشار در قفسه سینه، مخصوصاً اگر همراه با تنفس دشوار یا تنگی نفس باشد
- اضطراب ناگهانی یا حالت ترس بیش از حد بدون دلیل آشکار
در برخی موارد، علائم مختلفی ممکن است در هر جنس (مرد و زن) مشاهده شود. به عنوان مثال، برخی تحقیقات نشان داده است که زنان در مقایسه با مردان، علائم غیرمعمولی‌تری نشان می‌دهند که ممکن است به دشواری تشخیص داده شوند؛ در ادامه علائم قبل از سکته مغزی زنان را معرفی کرده‌ایم:
- درد یا فشار در ناحیه شکمی یا در پشت
- خستگی ناشی از فعالیت‌های روزمره، که ممکن است نسبت به زمان عادی بیشتر باشد
- اضطراب یا احساس استرس بیش از حد، حتی بدون دلیل آشکار
- اختلال در خواب، از جمله دشواری در خوابیدن یا بیدار ماندن در شب
- اضطراب یا افزایش تنش در زمان‌هایی که قبلاً عادی بوده‌اند
- احساس درد یا فشار در ناحیه گردن یا پشت، ممکن است به طور اشتباه به عنوان علائم مربوط به مشکلات عضلانی-اسکلتی تصور شوند
- اختلال در رفتارهای عادی، مثل تغییر در روش بیان، اختلال در حافظه، یا مشکلات در انجام کارهای روزمره
توجه به این علائم و در صورت تجربه هر یک از آنها، مراجعه به پزشک برای ارزیابی دقیق و تشخیص صحیح بسیار اهمیت دارد، زیرا ممکن است این علائم نشانگر خطر سکته مغزی باشند.
علائم اولیه
درک سریع علائم اولیه سکته مغزی بسیار مهم است؛ زیرا به نجات فرد از مرگ و همچنین جلوگیری از فلج شدن یا ازدست دادن توانایی‌های حرکتی و... می‌شود. در ادامه این بخش علائم اولیه سکته مغزی را بررسی کرده‌ایم:
- ضعف یا فلج ناگهانی در یک یا هر دو طرف بدن: این اتفاق امکان دارد به صورت فلج یا ضعف در یکی از دست‌ها، پاها یا هر دو ظاهر شود
- سختی در گفتار یا مشکلات در فهم کلمات: این سختی احتمال دارد در حرف زدن، اختلال در گفتار، یا درک نامناسب کلمات ایجاد شود
- درد شدید در سر یا سرگیجه ناگهانی: درد شدید و ناگهانی در سر، همراه با سرگیجه، ممکن است یکی از نشانه‌های سکته مغزی باشد
- اختلال در دید: گاهی افرادی که سکته مغزی می‌کنند قبل از بروز سکته احساس تاریکی، دوبینی، از دست دادن دید یک یا هر دو چشم، یا دیدن فلش‌های نوری دارند
- احساس عدم تعادل یا گیجی ناگهانی: در برخی موارد فردی که حمله مغزی به آن دست می‌دهد به یک باره نمی‌تواند تعادل خود را حفظ کند یا دچار سرگیجه یا حالت گیجی ناگهانی می‌شود
توجه به این علائم و اقدام سریع برای جلب کمک پزشکی قطعا الزامی و حیاتی و از وخامت و عواقب جدی سکته مغزی جلوگیری می‌کند.
انواع سکته مغزی
سکته مغزی یکی از اتفاقات پزشکی مهم است که همانطور که می‌دانید به دلیل قطع انتقال و رسیدن خون به بخشی از مغز یا نقص در خونرسانی کافی به مغز است. افرادی که دچار سکته مغزی می‌شوند، یک نوعِ خاص را تجربه نمی‌کنند بلکه انواع سکته مغزی وجود دارد که افراد را با شرایط و جنسیت مختلف، درگیر می‌کند. در ادامه انواع سکته مغزی را مورد بررسی قرار داده‌ایم.
سکته مغزی ایسکمیک (Ischemic Stroke)
در این نوع سکته مغزی، عروق خونی که خونرسانی به بخشی از مغز را انجام می‌دهند، مسدود یا تنگ شده است. این انسداد احتمال دارد ناشی از لخته‌های خونی (ترومبوز)، رسوبات چربی (آتروسکلروز) یا دیگر عوامل باشد که منجر به کاهش یا قطع خونرسانی به مغز شده است.
سکته مغزی هموراژیک (Hemorrhagic Stroke)
در این نوع سکته مغزی، عروق خونی درون مغز با دیواره ضعیف پاره می‌شوند و این اتفاق، باعث نشت خون به بافت مغزی می‌شود. البته تعداد کمتری از بیماران این نوع سکته را تجربه می‌کنند؛ اما خبر بد اینکه درصد بالایی از مرگ و میر افراد را به خود اختصاص می‌دهد.
البته لازم به ذکر است که همین نوع سکته نیز توسط متخصصان مغز و اعصاب به دو دسته خونریزی ساب آراکنوئید (زیر عنکبوتیه) و خونریزی اینتراسربرال (دورن مغزی)، تقسیم می‌شوند.
سکته مغزی ترانسینت ایسکمیک (Transient Ischemic Attack - TIA)
این یک نوع از سکته مغزی است که علائمی مشابه سکته مغزی ایسکمیک دارد، اما علائم آن به صورت موقت و معمولاً در مدت زمان کوتاه‌تری اتفاق می‌افتد (معمولاً کمتر از یک ساعت) و بعد از آن بهبود پیدا می‌کند و به آن سکته مغزی ایسمیک گذرا یا TIA (سکته مغزی کوچک) گفته می‌شود.
تمامی انواع سکته مغزی ممکن است باعث معلولیت یا مرگ شوند، بنابراین تشخیص و درمان سریع این حالات، بسیار حیاتی است. پزشک متخصص امکان دارد برای درمان به استفاده از داروهای ضد لختگی، عمل جراحی، فیزیوتراپی و مداخلات درمانی دیگر بپردازد که قطعا برای تصمیم‌گیری نهایی، مشورت و همراهی تیم پزشکی تخصصی الزامی است.
اگر این علائم را دارید ...
اطلاع و شناخت از علائم سکته مغزی و اطلاعاتی که می‌تواند شما را در تشخیص رخ دادن آن حالت یاری کند، بسیار مهم است.
اگر شما یا هر کسی دیگر علائمی از سکته مغزی را تجربه کنید، باید بدون فوت وقت و به صورت اورژانسی، کمک پزشکی دریافت کنید. این علائمی که در طول این مطلب بیان شدند، نباید نادیده گرفته شوند، زیرا زمان بسیار حیاتی است و هر لحظه برای نجات جان بیمار از اهمیت بالایی برخوردار است. از این رو توصیه می‌کنیم نکات زیر را درنظر بگیرید؛ البته توجه داشته باشید که این نکات فقط به عنوان راهنمایی اولیه ارائه شده‌اند و باید همواره برای اطمینان و تشخیص دقیق، توسط یک پزشک متخصص مورد ارزیابی قرار گیرید.
اقدامات فوریتی که باید در صورت تجربه هر یک از این علائم انجام دهید شامل:
- تماس با اورژانس: بلافاصله شماره اورژانس را شماره‌گیری کنید و موقعیت و شرح وضعیت خود را به آنها اطلاع دهید
- توقف فعالیت: در صورت امکان، فعالیت فیزیکی خود را متوقف کنید و در موقعیتی آرام به خود استراحت دهید
- حفظ آرامش: سعی کنید آرام بمانید و اضطراب خود را کنترل کنید. با این کار به کنترل فشار خون و کاهش خطر افزایشی از تنش و استرس کمک خواهید کرد
- همراهی با دیگران: اگر امکان دارد، خودتان یا شخص مبتلا را به فاصله نزدیکی با دیگران نگه دارید تا در صورت لزوم و نداشتن تعادل، به او یا شما کمک کنند
- عدم مصرف هیچ‌گونه دارو یا مواد: از مصرف هر گونه دارو یا مواد خودداری کنید مگر اینکه توسط یک پزشک، تایید شوند
چه کسانی بیشتر در معرض سکته مغزی قرار میگیرند
همانطور که در طول این مقاله متذکر شدیم، سکته مغزی یکی از عوارض جدی و خطرناک برای سلامتی است که می‌تواند هر کسی را تهدید کند، اما برخی از عوامل و شرایط می‌توانند خطر ابتلا به آن را افزایش دهند. در ادامه برخی از این عوامل را برای شما توضیح داده‌ایم:
فاکتورهای خطر قابل تغییر سکته مغزی
- فشار خون بالا (هایپرتانسیون)
- کلسترول بالا و افزایش چربی در خون (هایپرلیپیدمی)
- دیابت
فاکتورهای خطر غیر قابل تغییر سکته مغزی
- سن بالا
- جنسیت
- تاریخچه خانوادگی
سایر عوامل خطر سکته مغزی
- سرعت ضربان قلب بالا (تاکی‌کاردی)
- مصرف دخانیات و مصرف الکل
جمع‌بندی
در این مقاله از سایت پزشک اول به بررسی علائم قبل از سکته مغزی در زنان و مردان پرداختیم و ضمن معرفی انواع آن، در مورد افرادی که خطر ابتلا به آن را دارند، صحبت کردیم. توصیه می‌کنیم در صورتی که هرکدام از این علائم قبل از سکته مغزی در شما یا اعضای خانواده‌تان مشاهده شد، بدون هیچ تعلل و فوت وقت، به اورژانس تماس بگیرید تا بلافاصله تحت درمان پزشکی مناسب قرار بگیرید.
پست قبلی
پست بعدی
دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید