شاید تاکنون نام نوار عصب عضله را شنیده باشید یا هنگام مراجعه به پزشک برای مشکلتان، پزشک این روش را برای شما توصیه کند. حتما برای شما سوال شده که نوار عصب و عضله چیست؟ این روش که الکترومیوگرافی نیز نامیده میشود؛ آزمایشی است که ناهنجاری‌‌های عصبی و عضلانی را تشخیص می‌دهد.
در این روش آسیب و تخریب عصبی مشخص شده و محل دقیق و میزان آسیبی که بیماری‌ها به عصب و عضله وارد کردند نمایش داده میشود. پس اگر شما هم قرار است که نوار عصب انجام دهید و نیازمند کسب اطلاعات درباره آن هستید همراه ما باشید. در ادامه به طور کامل درباره این آزمایش و نحوه انجام آن سخن گفته‌ایم. همچنین به نکاتی درباره هزینه و موارد قبل و بعد از انجام آن پرداخته‌ایم.
الکترومیوگرافی یا نوار عصب و عضله چیست ؟
برای اینکه این روش را به زبان ساده‌تر بیان کنیم، باید بگوییم که الکترومیوگرافی روشی است که در آن پاسخی که ماهیچه و عضلات به تحریک الکتریکی می‌دهند، اندازه‌گیری میشود. در این روش سوزن‌های کوچکی که الکترود نام دارد، ازطریق پوست وارد عضله موردنظر میشود.
حتما می‌دانید که بدن انسان از میلیون‌ها نورون عصبی تشکیل شده که وظیفه انتقال اطلاعات بین مغز و عضلات را برعهده دارند. وجود هرگونه اختلال در نورون‌ها، باعث ایجاد اختلال در انتقال پیام‌ها و انواع اختلالات عصبی و عضلانی میشود. به گونه‌ای که افراد از علائمی همچون سوزن سوزن شدن، گزگز، بی حسی دست و پا، درد در عضلات و ... شکایت می‌کنند. تست نوار عصب و عضله می‌تواند این مشکلات را از طریق قرار گرفتن الکترودهای مخصوص روی ناحیه موردنظر تشخیص دهد. البته این تست از دو بخش نوار عضله و نوار عصب تشکیل میشود که در ادامه به توضیح هرکدام می‌پردازیم.
جالب است بدانید که ماهیچه و عضلات هنگام حرکت، سیگنال‌های الکتریکی تولید می‌کنند و نوار عضله از طریق همین سیگنال‌ها می‌تواند به تشخیص بیماری کمک کند. البته بافت ماهیچه در حالت استراحت سیگنال‌های الکتریکی تولید نمی‌کند. اما زمانی که یک الکترود به آنها وارد میشود، برای مدت کوتاهی فعالیت ماهیچه‌ها شروع شده و روی اسیلوسکوپ دیده میشود و این همان آسیب عضلات را نشان می‌دهد. همچنین صدای فعالیت عضلات از طریق یک تقویت‌کننده صدا توسط اپراتور شنیده میشود. از این روش می‌توان در نوار عضلات دست و پا استفاده کرد که در ادامه هر دو این عضله به طور کامل شرح داده شده است.
نوار عصب و عضله دست
در ابتدا باید بگوییم که نوار عصب و عضله دست، در تشخیص و رد بیماری‌های زیر انجام میشود:
- بیماری‌های اختلالات عضلانی مانند دیستروفی عضلانی و پلی میوزیت
- بیماری‌هایی که بر ارتباط عضلات تأثیرگذار است، مانند میاستنی گراویس
- اختلالات عصب محیطی( اعصاب خارج از نخاع) مانند سندروم تونل کارپال و نوروپاتی محیطی
- اختلالات اثرگذار بر ریشه عصبی مانند رادیکولوپاتی گردنی
برای انجام نوار عصب و عضله دست، سوزن یا همان الکترودها از طریق پوست وارد عصب‌ها میشود. سپس پزشک از شما می‌خواهد که عضله خود را منقبض کنید. این کار را با بلندکردن یا خم‌کردن دست انجام می‌دهید. در نهایت اندازه و امواجی از فعالیت عضله دست شما روی اسیلوسکوپ نمایش داده میشود و آسیب عضله شما را نشان می‌دهد.
نوار عصب و عضله پا
معمولاً برای پا تست هدایت عصبی و نوار عصب و عضله پا هم‌زمان انجام میشود. زیرا این کار منجر به تشخیص انواع اختلالات عصبی و عضلانی میشود. این کار سبب میشود تا پزشک متوجه شود که عضلات پا به سیگنال‌های عصبی به‌درستی پاسخ خواهند داد یا خیر.آزمایش عصب و عضله با تشخیص پزشک، معمولاً در مشاهده موارد زیر انجام میشود.
- ضعف عضلانی یا فلج عضلات پا
- احساس عدم تعادل در پاها توسط بیمار
- بی‌حسی یا حس سوزن‌سوزن شدن در قسمت‌های مختلف پا
- گرفتگی یا اسپاسم عضلات پا
- پرش مزمن در عضلات پا
اصولاً باید لباس مخصوص مرکز یا بیمارستانی که قرار است در آنجا تست انجام دهید را تن کنید. سپس روی تخت موردنظر دراز می‌کشید. پزشک متخصص مغز و اعصاب یا تکنسین، الکترودها را طبق تشخیصی که انجام‌گرفته شده، در نقاط موردنظر وارد می‌کند. ابتدا الکترودها که الکترودهای محرک هستند، پالس الکتریکی ملایمی را به عضلات ارسال می‌کنند. این پالس‌ها حس سوزن‌سوزن‌شدن ضعیفی را در عضلات ایجاد خواهد کرد. پزشک از شما می‌خواهد که عضلات پای خود را سفت و منقبض کنید.
در مرحله بعدی، الکترودها پاسخی که عضلات به تحریک عصبی نشان می‌دهند را ثبت می‌کند که سرعت این پاسخ را هدایت عصبی می‌نامند. درنهایت فعالیت عضله به شکل نمودار روی مانیتور نمایش داده میشود. پزشک مغز و اعصاب با بررسی نتایج پاسخ‌ها به مشکلات عصبی پا پی می‌برد.
Emg چیست؟
در واقع نوار عصب و عضله که بالا درباره آن صحبت کردیم؛ از دو بخش تشکیل شده است. یکی از این بخش‌ها نوار عضله یا emg است. در این بخش اطلاعات مربوط به عضله‌ها ثبت میشود. در واقع این بخش، واکنش ماهیچه و عضلات را در برابر سیگنال‌های عصبی بررسی می‌کند و در صورت مشکل، شما به یک بیماری عصبی عضلانی دچار هستید.
Ncv چیست؟
بخش دوم از نوار عصب عضله، ncv یا نوار عصب است. در این بخش به بررسی چگونگی عملکرد عصب‌ها و سرعت انتقال سیگنال‌های عصبی پرداخته میشود. در واقع الکترودها روی پوست قرار گرفته و با یک شوک الکتریکی خفیف، به تحریک عصب‌ها می‌پردازند. سپس سرعت و شدت سیگنال‌های الکتریکی که در طول عصب حرکت می‌کنند، اندازه گیری میشود.
نوار عصب و عضله چه چیزی را نشان می دهد؟
در برخی مواقع افراد سؤال می‌کنند که علت گرفتن نوار عصب و عضله چیست و برای چه مواردی مناسب است. پاسخ این سؤال موارد زیر هستند:
- نشان‌دادن فتق دیسک کمر یا دیسک گردن
- بررسی وجود ضایعه اکسونال یا عدم وجود آن
- تشخیص سندرم تونل کارپ یا (CTS)
- تعیین محل دقیق ناحیه آسیب‌دیده
- بررسی بهبود ناحیه آسیب‌دیده یا بدتر شدن آن
- تخمین زمان آسیب وارده به عضلات
- تعیین نوع درمان توسط پزشک به کمک الکترومیوگرافی
- استفاده از آن برای بیماری‌های رادیکولوپاتی، آسیب عصب و آرتروز
- بررسی عملکرد درست یا نادرست عصب محیطی، حسی و حرکتی در عضلات
- تشخیص نوع اختلال موجود در عضلات
- تزریق موضعی برخی داروها
نوار عصب عضله برای چه کسانی مفید است؟
همان‌طور که گفته شد، انجام تست عصب و عضله برای تشخیص مشکلات عضلانی و عصبی انجام میشود. برای همین افرادی که دارای مشکلات زیر هستند، انجام نوار عضله برای آنها مفید خواهد بود.
- افرادی که علائم ضعف عضلانی، سفت‌شدن یا جمع‌شدن عضلات یا تغییر شکل عضلات را دارند
- افرادی که مشکلات حرکتی مانند کشیدگی عضلات را دارند
- اشخاصی که دچار فشرده‌سازی یا آسیب عصبی مانند سندروم تونل کارپ شده‌اند
- افرادی که دچار آسیب ریشه عصبی مانند سیاتیک هستند
- افرادی که دچار تحلیل عضلات مانند دیستروفی عضلات شده‌اند
آیا نوار عصب و عضله دردناک است؟
اگر نگران این هستید که انجام آزمایش عصب و عضله دردناک است، باید بگوییم که در همه بیماران ممکن است احساس درد خفیف وجود داشته باشد. این درد، درد شایعی است که از طریق هدایت عصبی در عضلات ایجاد میشود. این درد قابل‌تحمل است و درد سختی نیست. البته بستگی به درک بیمار و آستانه درد او دارد. اما باید بیمار اندکی تحمل کند تا انجام تست متوقف نشود. چرا که توقف در انجام تست، ممکن است درنتیجه آزمایش اختلال ایجاد کند و مشکل شما را به‌درستی نشان ندهد.
نکات قبل از انجام نوار عضله
برای اینکه تست نوار عصب عضله شما به‌خوبی انجام شود و این مدت‌زمان را به‌خوبی طی کنید، باید نکات لازم قبل از انجام آن را رعایت کنید. همچنین موارد خاصی وجود دارد که باید به پزشک اطلاع دهید. نکات لازم قبل از انجام نوار عصب و عضله عبارت‌اند از:
- اگر دارای بیماری‌های عفونی مانند هپاتیت و ایدز هستید، باید به پزشک اطلاع دهید
- اگر دارای بیماری‌های اختلال سیستم انعقاد خون مانند هموفیلی یا خونریزی‌های عادی دارید به پزشک اطلاع دهید
- در صورت مصرف داروهای خاص و داروهایی مانند آسپرین و وارفارین، پزشک خود را در جریان قرار دهید
- داشتن هر نوع وسیله الکتریکی پزشکی ممکن است در انجام تست اختلال ایجاد کند. با پزشک در این باره مشورت کنید
- قبل انجام نوار عضله نیازی به ناشتا بودن یا مصرف مواد غذایی خاصی نیست
- لباس مخصوص خود مرکز یا بیمارستان را بپوشید. در غیر این صورت لباس گشاد و راحت تن کنید
- قبل از انجام تست، دوش بگیرید
- از استفاده لوسیون و کرم قبل از انجام تست خودداری کنید. محل الکترودها باید تمیز و عاری از چربی باشد. زیرا ممکن است در نتیجه آزمایش اختلال ایجاد کند
- جواهرات و اکسسوری‌های خود اعم از عینک و ساعت را باز کنید تا مانع نصب الکترودها نباشد
- چند ساعت قبل از انجام نوار، از مصرف کافئین و دخانیات خودداری کنید
نکات بعد از انجام نوار عصب عضله
بعد از انجام نوار عصبی نیازی به انجام کار خاصی نیست. الکترودها توسط تکنسین از بدن شما جدا می‌شوند. پس از آن پزشک در صورت نیاز مسکن تجویز می‌کند. بلافاصله روی محل الکترودها کمپرس گرم قرار داده میشود. درد محل الکترودها ممکن است که تا یک روز طول بکشد. اما اگر بیش‌تر از آن طول کشید و علائم دیگری در محل الکترودها مشاهده کردید، به پزشک اطلاع دهید.
نوار عصب عضله چقدر زمان می‌برد؟
زمان نوار عصب و عضله با توجه به وضعیت بیمار و تعداد اعصاب و عضلاتی که باید آزمایش شوند، متفاوت است. اما به طور کلی می‌توان گفت 60 الی 90 دقیقه برای انجام تست عصب و عضله زمان لازم است.
هزینه نوار عصب و عضله
معمولاً هزینه نهایی نوار عصب عضله بستگی به روش و نحوه انجام آن، عضلات درگیر در تست، مهارت پزشک متخصص، مرکزی که در آن تست انجام میشود و شرایط بالینی مراجعه‌کننده دارد؛ بنابراین بهتر است در این باره با پزشک خود صحبت کنید. همچنین توصیه میشود این تست را در مرکز معتبر که دارای مجوز باشد، انجام دهید. زیرا برخی مراکز باوجود اینکه مجوز انجام این کار را ندارند، این آزمایش عصب را با هزینه بالایی انجام می‌دهند.
مرکز نوار عصب و عضله کلینیک پزشک اول
تا اینجا دانستیم که نوار عصب و عضله چیست و برای چه چیزی کاربرد دارد. اما باید بگوییم که انجام الکترومیوگرافی باید در مرکز معتبر و مجهزی انجام شود. مرکز نوار عصب و عضله کلینیک پزشک اول یکی از بهترین مراکز برای انجام این تست است. اما چرا توصیه ما مرکز پزشک اول است؟ زیرا در این مرکز تست شما توسط دستگاه نوار عصب پیشرفته در کنار متخصصان مجرب انجام میشود. تحلیل نتایج تست نیز توسط پزشکان متخصص به‌درستی و دقیق انجام میشود. .
جمع‌بندی
در این مقاله به طور مفصل به بررسی نوار عصب عضله پرداختیم و ضمن بیان نکات قبل از انجام تست و پس از انجام تست نوار عصب و عضله، از هزینه احتمالی و همچنین نحوه انجام آن نیز توضیحاتی را ارائه کردیم. در صورتی که برای انجام این تست نیاز به مشاوره یا راهنمایی بیشتری دارید، کارشناسان ما در پزشک اول آماده پاسخگویی به شما هستند. می‌توانید از طریق پل‌های ارتباطی درج شده در سایت، با ما تماس بگیرید.
کلینیک پزشک اول
سوالات متداول
- آیا نوار عصب و عضله درد دارد؟
احتمال اینکه بیمار حین انجام تست درد خفیفی احساس کند، وجود دارد. اما این درد قابل تحمل بوده و جای نگرانی نیست و براثر هدایت عصبی در عضلات به وجود می‌آید.
- عوارض تست عصب و عضله چیست؟
خوشبختانه این آزمایش عوارض جدی ندارد. گاهی ممکن است بیمار تا چند روز احساس سوزن سوزن، گزگز و ورم در ناحیه‌ای که سوزن‌ها قرار گرفته بودند، داشته باشد که بعد از چند روز برطرف میشود و جای نگرانی نیست. اما اگر قرمزی پوست همراه با ترشح وجود داشته باشد باید به پزشک اطلاع دهید.
- برای نوار عصب عضله به کجا مراجعه کنیم؟
اگر شما نیز طبق تجویز پزشک مجبور به انجام تست عصب و عضله هستید، باید کلینیک و آزمایشگاه‌های تخصصی معتبر مانند کلینیک پزشک اول را انتخاب نمایید تا تجهیزات لازم برای انجام این تست را داشته باشند. کلینیک پزشک اول علاوه بر تجهیزات لازم دارای متخصصان با تجربه و حرفه‌ای است که در این زمینه فعالیت می‌کنند و شما به راحتی به صورت حضوری یا تلفنی می‌توانید برای دریافت نوبت اقدام کنید.
پست قبلی
پست بعدی
دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید