آیا می‌دانستید یکی از مشکلات بزرگ بعد از جدایی زوج‌ها، تاثیر طلاق بر کودکان است؟ یکی از مشکلات بزرگی که امروزه بیشتر خانواده‌ها را تهدید می‌کند، طلاق زوجین است. این اتفاق تلخ ممکن است برای افراد با رده‌های سنی مختلف بیفتد و بنیان خانواده را دچار آسیب کند. این آسیب ابتدا مرد و زن را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و باعث ایجاد مشکلات و چالش‌های جدیدی برایشان می‌شود. اما در مرحله بعد دامنگیر اعضای دیگر خانواده به‌خصوص فرزندان خانواده می‌شود. در واقع آثار روانی طلاق بر فرزندان ، به‌قدری مخرب است که در زندگی بزرگسالی آن‌ها نیز تأثیر می‌گذارد؛ به همین دلیل کمک گرفتن از مشاوره کودک و نوجوان اهمیت زیادی دارد. اگر شما هم درباره این تأثیرات کنجکاوید؛ در ادامه این مقاله با ما همراه باشید!
تاثیرات مخرب طلاق بر کودکان
یکی از نگرانی‌های والدین هنگام طلاق، اثرات مخربی است که ممکن است جدایی آن‌ها بر فرزندان تاثیر بگذارد. در ادامه به برخی از آثار طلاق بر کودکان و نوجوانان اشاره شده است.
احساس ناامنی: از اثرات طلاق بر کودکان
بسیاری از کودکان بعد از طلاق والدین خود از آینده می‌ترسند و نمی‌دانند که قرار است در زندگی‌شان چه اتفاقی بیفتد. برای بیشتر آن‌ها نیز سؤالاتی مانند موارد زیر پیش میاید:
- آیا در آینده پولی کافی برای زندگی داریم؟
- آیا غذایی برای خوردن و جایی برای زندگی دارم؟
- باید به مدرسه جدید بروم؟
- آیا می‌شود بعد از این اتفاق دوستانم را ببینم؟
بیشتر کودکان بعد از طلاق، احساس ناامنی شدیدی نسبت به اطراف خود دارند و بیشتروقت‌ها منتظر بروز اتفاقات بد و تلخ دیگری در زندگی خود هستند.
احساس گناه در کودکان طلاق
کودکان در هنگام طلاق، از این موضوع تعجب می‌کنند و به دنبال دلیل بروز آن می‌گردند. برای همین فکر می‌کنند که والدینشان دیگر آن‌ها را دوست ندارند یا آن‌ها کار اشتباهی کرده‌اند که پدر و مادرشان تصمیم به طلاق گرفته‌اند. در واقع احساس گناه از رایج‌ترین اثرات طلاق بر کودکان است و ممکن است باعث افسردگی، استرس و مشکل در سلامتی کودکان شود. بیشتر آن‌ها خود را مقصر این ماجرا می‌دانند و زندگی‌شان همراه بااحساس گناه و شرمندگی است. این مشکل ممکن است بیشتر در نوجوانان پرخاشگر دیده شود. چون این افراد، معمولا رفتار خود را دلیل طلاق والدینشان می‌دانند.
ترس از ترک شدن در فرزندان طلاق
بیشتر کودکان بعد از اتفاق تلخ طلاق، باید در کنار یکی از والدینشان زندگی کنند و ممکن است فقدان مادر یا پدرشان در زندگی جدید، به آن‌ها احساس ترک‌شدن و طردشدن بدهد. مثلاً فکر می‌کنند که یکی از والدینشان آن‌ها را ترک کرده است و دیگر دوستش ندارد. یا حتی ممکن است بترسند که دیگری نیز به‌صورت ناگهانی ناپدید شود و او را تنها بگذارد.
ناامیدی: تاثیر طلاق بر کودکان
بسیاری از کودکان ممکن است بعد از طلاق، احساس ناامیدی و سرخوردگی داشته باشند. چون والدین آن‌ها به‌صورت همه‌جانبه از آن‌ها حمایت نمی‌کنند. درواقع آن‌ها فقط یکی از پدر و مادر خود را به‌صورت دائمی می‌بینند و فقط از طرف یک نفر حمایت می‌شوند. از طرفی کودکان فکر می‌کنند که می‌توانند برای جلوگیری از طلاق و حل اختلافات والدینی خود کاری کنند.
آن‌ها خیال می‌کنند اگر به حرف پدر و مادر خود گوش بدهند و فرزند خوبی باشند؛ والدینشان طلاق نمی‌گیرند و همه چیز به روال عادی و قبلی برمی‌گردد. اما وقتی متوجه می‌شوند کارهایشان تأثیری روی طلاق والدین و تصمیمشان ندارد؛ ناامید می‌شوند و احساس شکست می‌کنند.
اضطراب: از آثار روانی طلاق بر فرزندان
تأثیر طلاق بر کودکان ، به‌قدری منفی است که بیشترشان دچار استرس مداوم می‌شوند. این استرس هم ناشی از مقصر دانستن خودشان در این اتفاق و برعهده گرفتن مسئولیت اصلاح رابطه است. کودکان بعد از طلاق والدینشان، ممکن است وظایف بیشتری در خانه را بر عهده بگیرند یا والدینشان از آن‌ها به‌عنوان مشاور استفاده کرده و دغدغه‌ها و ناراحتی‌هایشان را با آن‌ها در میان بگذارند. همین امر نیز باعث می‌شود که کودکان با توهم بزرگ‌شدن، احساسات منفی و اضطرابشان را سرکوب کنند. این در حالی است که در چنین شرایطی باید با کسی از استرس‌ها و احساسات خود صحبت کنند.
احساس خشم در کودکان طلاق
آثار روانی طلاق بر فرزندان و فشار ناشی از آن، در برخی موارد باعث می‌شود که نتوانند به‌درستی به احساسات ضد و نقیضشان پاسخ دهند و همین امر نیز باعث می‌شود که تحریک‌پذیر شده یا زودتر عصبانی شوند. این خشم ممکن است دلایل زیادی داشته باشد و در کودکانی بیشتر رایج است که می‌توانند روند طلاق و علل آن را پردازش کنند. برای همین نسبت به والدین و حتی دوستانشان خشمگین می‌شوند.
البته فراموش نکنید که این خشم ممکن است بعد از مدتی از بین برود. اما اگر ماندگار بود به‌عنوان اثر طولانی‌مدت طلاق بر کودک شناخته می‌شود و باید درمان شود. احساس خشم کودک در چنین مواقعی بیشتر می‌تواند به دلیل مقصر دانستن والدین یا یکی از آن‌ها در آشفته شدن خانواده و طلاق باشد. خشم بعضی دیگر نیز به دلیل درک‌نکردن و نپذیرفتن مسئله طلاق یا به دلیل نیافتن پاسخی برای علت طلاق والدینشان است.
مطالعه بیشتر: چگونگی کنترل خشم کودکان
احساس افسردگی در فرزندان طلاق
ناراحتی و دل‌شکستگی ناشی از طلاق والدین باعث می‌شود که کودک احساس افسردگی داشته باشد و شادابی و نشاط خود را نیز از دست بدهد. این کودکان بعد از افسردگی ممکن است از اجتماع نیز کناره‌گیری کنند و اعتماد به نفسشان را هم از دست بدهند. از طرف دیگر تأثیر طلاق بر کودکان ممکن است خود را با اختلال دوقطبی نشان دهد و کار را برای والدین کودک سخت کند.
جالب است بدانید که افسردگی به‌عنوان تأثیر ثانویه طلاق شناخته می‌شود و معمولاً بعد از اندوه این اتفاق، احساس طردشدگی و تنهایی به سراغ کودک می‌آید. فراموش نکنید که افسردگی به هنگام وقوع نشان می‌دهد که کودک به‌اندازه کافی به لحاظ عاطفی برای مسئله طلاق، آماده و حمایت نشده است.
افت تحصیلی: تاثیر طلاق بر فرزندان
فراموش نکنید که تک‌تک اعضای خانواده در دوران طلاق، شرایط سختی دارند و این شرایط برای کودکان با روحیه لطیف و حساسشان سخت‌تر از بقیه است. تاثیر طلاق بر فرزندان به دلیل تغییرات جدید خانه و خانواده بسیار مخرب است و باعث می‌شود که کودکان تمرکز خود را از دست بدهند و این وقفه در عملکرد تحصیلی‌شان تأثیر بگذارد. چون کودکان حواسشان پرت خانواده و مشکلات پیش روست و نمی‌توانند به‌درستی روی کارهای مدرسه تمرکز کنند.
از طرف دیگر برخی از کودکان بعد از طلاق، علاقه خود را به تحصیل از دست می‌دهند و نمراتشان کم‌کم کاهش می‌یابد. برای همین توانایی کم‌تری برای ادامه تحصیل در سال‌های آینده و خواندن درس‌های دشوارتر از خود نشان می‌دهند. این اتفاق در موقعیت اجتماعی و اقتصادی آینده آن‌ها نیز تأثیر منفی می‌گذارد.
ابتلا به اختلالات خواب: از اثرات طلاق بر کودکان
استرس ناشی از طلاق والدین برای کودکان، ممکن است باعث اختلالات خواب و خوراک آن‌ها شود. آن‌ها ممکن است در خواب کابوس ببینند یا نتوانند مثل همیشه با آرامش بخوابند. برخی دیگر هم توهماتی چون وجود هیولاها و اشباح را داشته باشند و همین نیز باعث اضطراب زیادشان در خواب می‌شود.
تأثیر طلاق بر روابط عاشقانه کودک در آینده
بسیاری از کودکان طلاق ممکن است در سنین بزرگسالی، در روابط عاطفی خود با دیگران دچار شکست شوند یا به هنگام ازدواج، با وجود داشتن رابطه‌ای پایدار، خود را در معرض طلاق ببینند. در واقع آمارها نشان داده که کودکان طلاق در آینده بیشتر به طلاق فکر می‌کنند. البته این مسئله به‌صورت مطلق و حتمی اتفاق نمی‌افتد.
برای کاهش تاثیر طلاق بر فرزندان خود چه کنیم؟
بهترین راه برای کاهش اثرات طلاق بر کودکان، صلح میان والدین و ازسرگیری زندگی مشترک است. اما اگر این امر به هر دلیلی امکان‌پذیر نبود، می‌توانید کارهای زیر را برای کم‌کردن تأثیر طلاق بر کودکان انجام دهید:
- مخفی نکردن طلاق قریب‌الوقوع: خبر ناگهانی و لحظه آخری طلاق به کودک، باعث شوکه شدن او می‌شود. برای همین بهتر است قبل از عملی‌شدن تصمیمتان برای طلاق، کودک خود را نیز از این اتفاق باخبر کنید. باید به او بگویید که تصمیم به جدایی دارید و دلیل این جدایی هم او نیست. فراموش نکنید که نباید چهره شریک زندگی خود را حتی بعد از طلاق روبروی فرزندان خود خراب کنید.
- درگیرکردن خود در تربیت فرزند و اتفاقات مهم زندگی: این را بدانید که والدین باید هر دو برای تربیت فرزندشان تلاش کنند و کار را فقط به دست طرف مقابلشان نسپارند. در واقع تصمیم شما نباید روی زندگی کودکتان تأثیر بگذارد و او باید به فعالیت‌های روزمره خود همچنان ادامه دهد.
- داشتن روندی سالم در زندگی و حفظ آن برای کودک: طلاق نباید روند زندگی عادی کودک را مختل کند. بلکه باید مانند قبل به‌خوبی تغذیه شده و به نظافت و خواب او نیز به‌اندازه کافی رسیدگی شود. از در آغوش گرفتن فرزندتان نیز غافل نشوید و زمان‌هایی را برای وقت گذراندن با او، آن هم با کیفیتی بالا در نظر بگیرید تا او حس کند همه چیز عادی است و طلاق والدینش را بهتر بپذیرد.
- دوری‌کردن از اختلافات طولانی و مبهم حضانت: گرفتن حضانت کودک در دادگاه ممکن است زمان زیادی ببرد و همین بلاتکلیفی برای فرزند و دیدن چالش‌ها و اختلافات والدین در این مورد برای کودکان سخت و آسیب‌زاست. پس بهتر است هر چه زودتر در این باره به توافق برسید و او را وارد روندها و اقدامات قانونی نکنید.
- ممنوع نکردن ملاقات با والدین دیگر: شما نباید بعد از گرفتن حضانت از ملاقات فرزندتان، با والدین دیگرش جلوگیری کنید. چون او هم‌زمان هم به پدر نیاز دارد و هم باید در کنار مادرش باشد. این‌گونه او می‌تواند دوران کودکی عادی‌تری داشته باشد. حتی اگر والدینش دیگر در کنار هم و زیر یک سقف زندگی نکنند.
-
پاسخ به سوالات کودکان: کودکان ممکن است سوالات زیادی داشته باشند. به سوالاتشان با حوصله و صداقت پاسخ دهید، حتی اگر جواب دادن به برخی سوالات دشوار باشد.
-
آماده‌سازی برای واکنش‌های احساسی: کودکان ممکن است واکنش‌های مختلفی نشان دهند، از غم و اندوه گرفته تا خشم و گیجی. باید آماده باشید که با این احساسات مواجه شوید و از آن‌ها حمایت کنید.
طلاق بگیریم یا تحمل کنیم؟
برای هر آدمی ازدواج، ورود به فصل جدیدی از زندگی است. ازدواج انتخاب یک فرد برای در کنار او بودن در تمام شرایط زندگی است. اما واقعیت این است که همیشه همه چیز طبق پیش‌بینی‌ها و آرزوها پیش نمی‌رود. گاهی معادلات زندگی مشترک به گونه‌ای رقم می‌خورد که به جای آرامش، تنش و درگیری جایگزین آن می‌شود. در برخی از ازدواج‌ها، روزهای خوش جایشان را به اختلافات بی‌پایان، مشاجرات بی‌نتیجه و هتک حرمت‌ها می‌دهند. هر روزی که می‌گذرد، همراه با عصبانیت و دلزدگی است و زندگی مشترک به جای منبع آرامش، به منبع استرس و ناراحتی تبدیل می‌شود. در چنین شرایطی، زوجین ممکن است به نقطه‌ای برسند که ادامه زندگی مشترک برایشان غیرممکن به نظر برسد. در این نقطه، این سوال اساسی مطرح می‌شود: آیا باید به طلاق فکر کرد یا همچنان به امید بهبود اوضاع، به تحمل شرایط موجود ادامه داد؟
در مواجهه با این شرایط، نخستین و مهم‌ترین قدم، برقراری گفتگو و ارتباط صادقانه بین زوجین است. زمانی که مشکلات و دلخوری‌ها مطرح نمی‌شوند، این مسائل در ذهن انباشته شده و به مرور زمان بزرگتر و پیچیده‌تر می‌شوند. صحبت کردن درباره ناراحتی‌ها، سوءتفاهم‌ها و هرآنچه که شما را آزار می‌دهد، می‌تواند راهگشای حل مشکلات باشد. گاهی حتی یک گفتگوی ساده می‌تواند معجزه کند و بخش بزرگی از مشکلات را حل کند.
وقتی والدین احساس می‌کنند که زندگی مشترکشان از مسیر درست خارج شده و دیگر همانند گذشته به هم نزدیک نیستند، نباید به امید گذر زمان و خودبه‌خود حل شدن مشکلات بنشینند. اقدام به موقع و درست در این شرایط بسیار حیاتی است. یکی از مهم‌ترین اقداماتی که میتوان در این موقعیت انجام داد، مراجعه به یک مشاوره خانواده است. مشاور به عنوان یک ناظر بی‌طرف، می‌تواند به زوجین کمک کند تا از زاویه‌ای دیگر به مشکلاتشان نگاه کنند و راه‌حل‌هایی عملی و منطقی بیابند.
سخن پایانی
شما می‌توانید برای درمان مشکلات و تاثیر طلاق بر کودکان، به روانشناس کودک و در صورت وجود علائم حاد در آنان به روانپزشک کودک و نوجوان مراجعه کنید تا او بتواند به‌صورت تخصصی تأثیر طلاق بر فرزندتان را درمان کند. یکی از کلینیک‌های تخصصی در این زمینه و انواع مشاوره‌ها، کلینیک پزشک مغز با مجرب‌ترین متخصصان و کادر درمانی است. برای دریافت نوبت مشاوره از این کلینیک هم فقط کافی است به سایت آن مراجعه کرده یا به‌صورت تلفنی یا حضوری اقدام کنید.
کلینیک پزشک اول
پست قبلی
پست بعدی
برای کاهش تأثیرات منفی طلاق بر فرزندان، بهتر است از ابتدا کودک را در جریان تصمیم به طلاق قرار دهید و به او توضیح دهید که این تصمیم به خاطر او نیست. حفظ روند عادی زندگی کودک از جمله توجه به تغذیه، نظافت و خواب او بسیار مهم است. همچنین، والدین باید از طولانی کردن اختلافات حضانت خودداری کرده و از ملاقات کودک با والدین دیگر جلوگیری نکنند. در نهایت، مراجعه به مشاور کودک و نوجوان می‌تواند در مدیریت احساسات کودک و کاهش استرس او بسیار مؤثر باشد.
پاسخ به سوالات کودکان باید با حوصله و صداقت همراه باشد. کودکان ممکن است درباره دلایل طلاق، آینده زندگی‌شان و تغییرات پیش رو سوالات زیادی داشته باشند. والدین باید با آرامش به این سوالات پاسخ دهند و از ایجاد حس گناه یا مسئولیت در کودکان خودداری کنند. همچنین، مهم است که والدین از تخریب شخصیت همسر سابق خود در برابر کودک پرهیز کنند.
بله، طلاق والدین می‌تواند به دلیل استرس و نگرانی‌های ناشی از تغییرات جدید، تأثیر منفی بر عملکرد تحصیلی کودکان بگذارد. کودکان ممکن است تمرکز خود را از دست داده و نمراتشان کاهش یابد. برای جلوگیری از این تأثیرات، والدین باید سعی کنند محیطی آرام و حمایتی برای کودک ایجاد کرده و از درگیر کردن او در مسائل بزرگسالانه خودداری کنند.
دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید