مشاوره کودک و نوجوان

مشاوره کودک و نوجوان، از مهم‌ترین و اساسی‌ترین شاخه‌های علم روان‌شناسی به شمار می‌رود. هر فردی برای تجربه آینده‌ای سالم و به‌دور از مشکلات روحی و روانی، نیازمند داشتن روانی سالم در کودکی و نوجوانی است. مشکلات زمان کودکی اگر به‌موقع درمان نشوند، در آینده عواقب بدتری را برای افراد رقم می‌زنند.

هدف از این مشاوره، پرداختن به مشکلات و دغدغه‌های دوران کودکی و نوجوانی است. در این مقاله از کلینیک روانشناسی و مشاوره پزشک اول قصد داریم به طور جامع به این شاخه مهم از روان‌شناسی، اهداف آن، فواید آن و اینکه مشاور کودک و نوجوان کیست؟ بپردازیم. البته در مورد موضوعات دیگری مثل تعداد جلسات و هزینه جلسات مشاوره نیز اطلاعاتی را در اختیار شما قرار می‌دهیم. پس تا انتهای این مقاله جامع و مفید با ما همراه باشید.

درباره مشاوره کودک و نوجوان

مشاوره کودک و نوجوان فرایندی است بین یک کودک یا نوجوان و یک مشاور در یک رابطه قابل‌اعتماد، به‌منظور کمک و درک تجربه آسیب‌زایی که برای کودک یا نوجوان اتفاق افتاده است. مشاوره به کودکان و نوجوانان کمک می‌کند تا هر نوع نگرانی که در رشد اجتماعی، عاطفی و شناختی آنها مشکل ایجاد می‌کند را کشف کنند.

در این فرایند درمانی به کودک و نوجوان فرصت داده می‌شود تا احساساتی که برایشان مبهم و گیج‌کننده است را در محیطی امن بیان کنند. به بیان ساده‌تر، این نوع مشاوره یکی از شاخه‌های مهم و تخصصی از علم روان‌شناسی برای کمک به کودکان و نوجوانانی است که به دلایل مختلف درگیر مشکلات روانی هستند.

مشاور کودک و نوجوان چه کسی است

مشاور کودک و نوجوان فردی است که در زمینه اختلالات روانی کودکان و نوجوانان، متخصص است. این شخص از طریق روش‌های منحصربه‌فرد و کارآمد به پیشگیری و درمان مشکلات افراد در سنین کودکی و نوجوانی می‌پردازد. همچنین در درک احساسات، رفتارها و افکار نوجوانان به آنها کمک می‌کند تا راحت‌تر خود را با شرایط تنش‌زایی که قرار دارند، وفق دهند.

مشاوره کودک و نوجوان چند جلسه است

عوامل مختلفی در تعیین تعداد جلسات مشاوره کودک و نوجوان، دخیل هستند. مهم‌ترین عامل را می‌توان موضوع مشاوره عنوان کرد. کودکان و نوجوانانی که به مرکز مشاوره مراجعه می‌کنند، هرکدام دارای مشکلات منحصربه‌فردی هستند و در شرایط خاصی به سر برده‌اند. به این ترتیب روش‌های پیشگیری و درمان برای هر مراجعه‌کننده با دیگری متفاوت است. در این میان عوامل دیگری مثل مهارت و تجربه مشاور کودک و نوجوان، همکاری والدین با مشاور و مدت‌زمان مشاوره نیز روی تعداد جلسات مشاوره، تأثیرگذار هستند.

در جلسات مشاوره کودک و نوجوان چه موضوعاتی مطرح می ‌شود

در جلسات مشاوره کودک و نوجوان،، مشاور در مورد مشکلات و مسائل بیمار بحث می‌کند. باتوجه‌به سن کودک ممکن است نیاز به حضور والدین یا مراقب در جلسه باشد. مشاور از تکنیک‌های مؤثری استفاده می‌کند تا کودک و نوجوان دلایل پریشانی و نگرانی خود را بیان کند. وقتی نگرانی‌ها و مسائل کلیدی مشخص شد، او جزئیات بیشتری در مورد اینکه چه چیزهایی باعث این مشکلات شده است، مطرح می‌کند.

همچنین توضیح می‌دهد که آیا این علائم می‌تواند شروعی برای عادات ناسالم و معضلات بزرگ‌تر باشد یا نه. موضوعاتی که در ادامه جلسات مطرح می‌شود، بسته به مسائل هر مراجعه‌کننده، متفاوت است. مشاور تکنیک‌های درمانی خاص را باتوجه‌به وضعیت کودک یا نوجوان، پیشنهاد می‌کند. به طور مثال برای بعضی از مراجعین ممکن است دارو مؤثرتر باشد و در مورد عده‌ای دیگر احتمالاً بررسی علل ریشه‌ای مشکل، سودمندتر است.

تماس بگیرید: دکتر روانشناس کودک و نوجوان

اهداف مشاوره کودک و نوجوان چیست؟

روان درمانگر کودک و نوجوان، به بررسی و درمان مسائل روحی، ذهنی، روانی، ارتباطی و عاطفی کودک و نوجوان می‌پردازد تا سلامت روان او را ارتقا بخشد. اما اگر به طور دقیق‌تر اهداف مشاوره را بررسی کنیم، موارد زیر جزو آن هستند:

• ایجاد فضایی امن و مطمئن برای کودک و نوجوان تا نسبت به بیان مشکلات خود، ترغیب شود.
• شناسایی علل ناراحتی‌ها و پریشانی‌های کودک و نوجوان
• تحلیل درست و موشکافانه مشکلات
• کاهش علائم پریشانی و نگرانی کودک و نوجوان
• بهبود مسائل عاطفی و روانی او
• تقویت مهارت‌های ارتباطی کودک و نوجوان در خانواده، مدرسه، جمع دوستان و اجتماع
• کمک به افزایش درک متقابل نوجوان و والدین از یکدیگر و تقویت روابط آنها
• ارائه آموزش‌های لازم به والدین در مسیر تربیت کودک

فواید مشاوره کودک 

مشاوره کودک و نوجوان نه‌تنها مسائل مربوط به کودکان و نوجوانان را ریشه‌یابی و برطرف می‌کند، بلکه می‌تواند مهارت‌های فردی مهمی نیز در آنان به وجود آورد. یکی از این مهارت‌ها، کمک خواستن از دیگران است. در اغلب موارد، کودک و نوجوان تصور می‌کند که مشکلات او فقط مختص به اوست یا اینکه از بیان این مشکلات هراس دارد.

مشاور ، او را قانع می‌سازد که این مشکلات، در مورد افراد زیادی صدق می‌کند و مهارت‌های کمک خواستن و ابراز احساسات را در او تقویت می‌کند. همچنین با مشاوره، اعتماد به نفس و عزت نفس مراجعه‌کننده، افزایش پیدا می‌کند. این اعتماد به نفس و جلسات مشاوره در نهایت باعث می‌شوند کودک و نوجوان توانایی حل مسئله را کسب کند و قدرت تصمیم‌گیری پیدا کند.

تماس بگیرید: فوق تخصص روانپزشک کودک و نوجوان

مشاور کودک و نوجوان چه مشکلاتی را برطرف می ‌کند

کودکان و نوجوانان نیز مثل بزرگسالان، استرس و شرایط تنش‌زا را تجربه می‌کنند. استرس در کودکان از محیط مدرسه و خانواده سرچشمه می‌گیرد، به‌عنوان‌مثال موارد زیر از جمله مشکلات رایجی است که زمینه‌ساز مشکلات روحی و روانی در کودکان هستند:

• تکالیف بیش از حد یا سخت 

بار زیاد تکالیف می‌تواند باعث ایجاد احساس ناامیدی و استرس در کودکان شود. وقتی که بچه‌ها نمی‌توانند به‌طور مؤثر از عهده‌ی این تکالیف برآیند، ممکن است به دنبال کمک از مشاور باشند تا مهارت‌های مدیریت زمان و استرس را بیاموزند.

• مشکلات روحی و روانی

شرایطی مانند افسردگی، اضطراب یا مشکلات رفتاری نیاز به مداخله دارند. مشاوره کودک و نوجوان می‌تواند به کودکان کمک کند تا احساسات خود را شناسایی و مدیریت کنند و راهکارهای مؤثری برای مقابله با این مشکلات پیدا کنند.

• فشار هم‌کلاسی‌ها

کودکان و نوجوانان ممکن است تحت فشار همسالان قرار بگیرند، که می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند اضطراب اجتماعی یا مشکل در خودپنداری شود. مشاوره می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا اعتماد به نفس خود را تقویت کنند و راه‌های مؤثری برای برخورد با فشار همسالان بیابند.

• اضطراب امتحان

بسیاری از کودکان و نوجوانان در مواجهه با امتحانات دچار اضطراب می‌شوند. مشاوره می‌تواند به آن‌ها استراتژی‌های مطالعه مؤثر و تکنیک‌های آرام‌سازی یاد بدهد تا با اضطراب امتحان به‌خوبی کنار بیایند.

• مشکلات مربوط به یادگیری

کودکانی که در یادگیری مشکل دارند، ممکن است احساس ناامیدی کنند. مشاوره می‌تواند به شناسایی نیازهای خاص یادگیری و توسعه روش‌های مؤثر کمک کند.

• قلدری

قلدری می‌تواند تأثیرات عمیق و منفی بر سلامت روانی کودک داشته باشد. مشاوره می‌تواند به قربانیان قلدری کمک کند تا احساسات خود را پردازش کنند و راه‌هایی برای برخورد با این موقعیت پیدا کنند.

• مشاجره والدین

کودکانی که در خانواده‌های پرتنش و مشاجره زندگی می‌کنند، ممکن است دچار اضطراب و استرس شوند. مشاوره می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا احساسات خود را درک کنند و راه‌هایی برای سازگاری با این شرایط بیابند.

• نقل ‌مکان

تغییر محل زندگی می‌تواند برای کودکان چالش‌برانگیز باشد. مشاوره می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا با احساسات ناشی از تغییرات، از جمله فقدان دوستان و محیط آشنا، کنار بیایند.

• طلاق

طلاق والدین می‌تواند اثرات عمیق بر روی کودکان داشته باشد. مشاوره می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا با این تغییر بزرگ کنار بیایند و احساسات خود را به‌خوبی پردازش کنند.

• خواهر و برادر جدید

ورود یک خواهر یا برادر جدید ممکن است احساساتی مانند حسادت یا عدم امنیت را در کودک ایجاد کند. مشاوره می‌تواند به کودک کمک کند تا با این تغییرات عاطفی کنار بیاید.

• دوران بلوغ و تغییرات هورمونی

تغییرات هورمونی در دوران بلوغ می‌تواند تأثیرات زیادی بر رفتار و خلق‌وخو نوجوان داشته باشد. مشاوره می‌تواند به نوجوانان کمک کند تا این تغییرات را درک کنند و راه‌های مؤثری برای مدیریت احساسات و روابط خود بیاموزند.

ویژگی‌ های یک مشاور کودک و نوجوان خوب چیست؟

یک مشاور کودک و نوجوان خوب در زمینه روان‌شناسی کودک، متخصص است. این شخص شرایطی فراهم می‌کند که در آن مراجعه‌کننده احساس امنیت کند. روش‌های تعامل و ارتباط گرفتن با هر مراجع را به خوبی می‌داند. چرا که در غیر این صورت نمی‌تواند به عمق مسائل و مشکلات کودک یا نوجوان دست پیدا کند.

بازی و درگیرکردن کودک و نوجوان از طریق فعالیت‌های هنری و زبانی، یکی از تکنیک‌های فوق‌العاده مهم در این نوع جلسات مشاوره است. مشاور از این طریق ارتباط بهتر و قوی‌تری با مراجع برقرار می‌کند. هر مشاور خوبی، از چنین تکنیک‌هایی روی کودکان و نوجوانان استفاده می‌کند. فراموش نکنید که یک مشاور خوب، باید تحلیلگر خوبی نیز باشد. درصورتی‌که مسائل به‌خوبی تحلیل نشوند، امکان حل آنها وجود ندارد. انرژی بالا و علاقه به حرفه، از دیگر ویژگی‌های مشاور کودک و نوجوان خوب است.

چه زمانی باید به مشاور کودک و نوجوان مراجعه کنیم

اما سؤالی که مطرح می‌شود این است که چه زمانی باید به مشاوره کودک و نوجوان مراجعه کرد؟ تشخیص اینکه کودکان و نوجوانان از نظر ذهنی دچار چه مشکلاتی هستند، شاید برای تعدادی از والدین و مراقبان سخت باشد. به همین دلیل درصورتی‌که نشانه‌های زیر را در کودک و نوجوان خود مشاهده کردید، بهتر است به مشاور مراجعه کنید:

• انزوای اجتماعی کودک و نوجوان
• تغییر در رفتار، عادات و علایق به‌صورت ناگهانی
• سرپیچی در محیط خانه و مدرسه
• نگرانی و افسردگی
• بی‌توجهی
• عصبانیت و خشم

هزینه جلسات مشاوره کودک و نوجوان

هزینه جلسات مشاوره کودک و نوجوان به چندین عامل بستگی دارد. یکی از مهم‌ترین عوامل، تحصیلات و تجربه مشاور است. مشاورانی با تجربیات بیشتر و مدرک تحصیلی بالاتر، هزینه بیشتری دریافت می‌کنند. موارد دیگری هم مثل زمان جلسات و موقعیت کلینیک یا مرکز مشاوره روی هزینه‌ها تأثیرگذار هستند. به‌طورکلی هرساله نظام روان‌شناسی و مشاوره کشور، تعرفه‌ای را تعیین می‌کند و مشاوران موظف هستند از تعرفه مشخص شده، مبلغ اضافه‌تری طلب نکنند.

مشاوره کودک و نوجوان در کلینیک پزشک اول

کلینیک پزشک اول، ارائه‌دهنده خدمات تخصصی مشاوره کودک و نوجوان است. این کلینیک به‌عنوان اولین مرکز بین‌المللی مغز و اعصاب در ایران فعالیت خود را آغاز کرده است. در حال حاضر تیمی از برترین مشاوران و پزشکان حاذق در این مرکز مشغول خدمات‌رسانی هستند. چنانچه به فکر ارتقا سلامت روان کودک و نوجوان خود هستید، می‌توانید به کلینیک مراجعه کنید تا از بالاترین سطح استانداردهای تشخیصی و درمانی، بهره‌مند شوید.

مشاوره کودک و نوجوان حضوری

به‌منظور مشاوره کودک و نوجوان به‌صورت حضوری، می‌توانید به کلینیک پزشک اول از ساعت 8 صبح الی 10 شب مراجعه کنید.

مشاوره کودک و نوجوان آنلاین

مشاوره کودک و نوجوان آنلاین در کلینیک پزشک اول مختص آن دسته از مراجعینی است که به دلیل مسافت یا مشکلات شخصی، قادر به حضور در کلینیک نیستند.

مشاوره کودک و نوجوان تلفنی

چنانچه مراجعین مایل باشند از راه دور و به‌صورت تلفنی با مشاور کودک و نوجوان کلینیک در ارتباط باشند، این شرایط برای آنها کاملاً مهیا است.

سخن آخر

امروزه افراد نسبت به گذشته بیشتر درگیر مشکلات و اختلالات روانی هستند. در این میان کودکان و نوجوانان ناخواسته در معرض آسیب‌های بیشتری قرار می‌گیرند. اما خوشبختانه علم مشاوره و روان‌شناسی حتی در بدترین شرایط هم به کمک افراد می‌شتابد و آنها را از معضلات ذهنی نجات می‌دهد. در این مقاله به یکی از مهم‌ترین شاخه‌های روان‌شناسی یعنی مشاوره کودک و نوجوان پرداختیم. امیدواریم اهمیت این مطالب را درک کرده باشید و نسبت به سلامت روان کودک و نوجوان خود، محتاط‌‌تر باشید.