هر آنچه که لازم است در مورد بی حسی دست و پا بدانید

بی حسی دست و پا یا احساس سوزن‌سوزن‌شدن ممکن است، در هر مرحله‌ای از زندگی شخص رخ بدهد. این حالت در بیشتر مواقع یک علامت بی‌ضرر است که نشان می‌دهد یک عضو بدن شما به‌خواب‌رفته است که باید حرکت کنید یا موقعیت خود را تغییر دهید. اما زمانی که این مشکل از بین نمی‌رود یا اغلب رخ می‌دهد، می‌تواند علامت یک بیماری باشد. در این مطلب درباره این مشکل و نحوه تشخیص و درمان آن صحبت می‌کنیم، پس با کلینیک مغز و اعصاب پزشک اول همراه باشید.

علت بی حسی دست و پا چیست؟

کرختی دست و پا، یک مشکل شایع و معمولاً بی‌ضرر است که این وضعیت در صورتی رخ می‌دهد که به عصب شخص فشار وارد شود یا اینکه جریان خون او محدود شود. در این حالت قسمت آسیب‌دیده بدن به خواب می‌رود و بااحساس سوزن‌سوزن‌شدن همراه است. بی‌حسی می‌تواند سایر نواحی و عملکردهای بدن از جمله سیستم گوارش را تحت‌تأثیر قرار دهد یا باعث بی اختیاری ادرار شود.

 در این میان گاهی گزگز شدن دست و پا می‌تواند، در اثر ضربه‌زدن به بدن با اجسام جامد هم ایجاد شود. برای مثال اگر شیئی به آرنج فرد ضربه بزند، در عصب اولنار، درد ایجاد می‌شود و این حالت باعث سوزن‌سوزن‌شدن بدن می‌شود. برخی از علل مور مور شدن دست و پا به‌صورت موقتی، شامل موارد زیر می‌شوند:

• کم‌آبی بدن
• فرمیکاسیون (توهم مبتنی بر لمس که بر اساس آن فرد احساس می‌کند، حشرات روی پوست او راه می‌روند).
• هایپرونتیلاسیون
• میگرن
• سندرم‌های فشار عصبی، مانند سندرم تونل کارپال و سندرم تونل کوبیتال
• سندرم رنود
• تشنج

گاهی اوقات افرادی که در معرض استرس هستند، ممکن است این حالت بی‌حسی را در بدن خود احساس کنند، در واقع اضطراب باعث می‌شود تا جریان خود در دست و پا کاهش یابد، در نتیجه فرد احساس بی‌حسی می‌کند.بی‌حسی صورت یا بخش‌های مختلف بدن می‌تواند، نشانه‌ای از بیماری ام اس باشد، این مشکل می‌تواند در ابتدا خفیف و سپس شدید شود و برای بیمار مشکلات زیادی ایجاد کند.

بی‌حسی دست‌وپا مزمن

خواب رفتگی دست و پا می‌تواند بر اثر یک مشکل عصبی یا حتی مشکلاتی مانند سکته مغزی باشد که معمولاً آسیب‌های عصبی شامل رادیکولوپاتی و نوروپاتی می‌شوند که در ادامه به شرح آن‌ها خواهیم پرداخت.

رادیکولوپاتی

در رادیکولوپاتی، ریشه‌های عصبی بدن تحریک شده یا تحت‌فشار قرار می‌گیرند که معمولاً بر اثر عوامل زیر اتفاق می‌افتد:

• فتق دیسک کمر
• باریک‌شدن کانالی که وظیفه انتقال نخاع به بخش‌های مختلف بدن را دارد.
• هر جسمی که به عصب فشار وارد کند.

احساس سر شدن دست و پا می‌تواند بر اثر رادیکولوپاتی در ناحیه کمر باشد. اگر این وضعیت شدید باشد، منجر به ضعیف‌شدن پاهای فرد می‌شود. بخش‌هایی در بدن انسان وجود دارند که باعث ایجاد حس و نیرو در دست و بازوها می‌شوند، حال اگر فرد به بیماری رادیکولوپاتی دهانه رحم مبتلا باشد مشکلات زیر را خواهد داشت:

• ضعف بازو
• گردن درد شدید
• بی‌حسی و سوزن‌سوزن‌شدن در اندام فوقانی
• ضعف دست

نوروپاتی

در صورت واردشدن یک آسیب جدی به سیستم عصبی این مشکل رخ می‌دهد که وجود تومور در مغز یا اعصاب می‌تواند یکی از علت‌های آن باشد و سایر عوامل ایجادکننده آن شامل موارد زیر می‌شوند:

• ضربه
• آسیب‌های حرکتی
• بیماری‌های خودایمنی
• بیماری‌های عصبی مانند ام اس
• مشکلات کلیوی
• مشکلات کبدی
• سکته
• اختلالات مغز استخوان
• کم‌کاری تیروئید
• کمبود برخی از ویتامین‌های گروه B یا E
• عفونت‌های ناشی از بیماری لایم یا HIV
• میزان ویتامین D بالا
• برخی داروها
• شیمی‌درمانی
• قرارگرفتن در معرض مواد سمی

تشخیص علت گزگز شدن دست و پا و بی حسی آن

به‌منظور تشخیص علت پارستزی دست و پا، پزشک مغز و اعصاب احتمالاً با یک شرح‌حال دقیق و معاینه فیزیکی کار خود را شروع می‌کند. وجود علائم دیگر و سرعت پیشرفت ممکن است، به پزشک شما کمک کند تا اختلال را پیدا کند و تصمیم بگیرد که چه کاری انجام دهد. برای اینکه به دکتر کمک کنید تا بیماری شما را سریع‌تر تشخیص دهد، بهتر است تا لیستی از فعالیت‌هایی که در طول روز انجام می‌دهید، به همراه داروهای بدون نسخه یا با نسخه را تهیه کنید. در این میان پزشک تلاش می‌کند تا شرایط سلامتی شما را مورد بررسی قرار دهد، به همین منظور اگر فرد دچار مشکل دیابت باشد، پزشک با معاینه متوجه می‌شود که آیا آسیب عصبی بر قسمتی از بدن شما وارد شده است یا خیر.

معاینات کلی پزشک شامل معاینه فیزیکی و عصبی می‌شود. آزمایش خون و آزمایش‌های دیگر هم می‌توانند در تشخیص بیماری مؤثر باشند. درصورتی‌که پزشک احتمال دهد که گردن یا ستون فقرات بیمار مشکلی دارد، احتمالاً برای شما آزمایش‌هایی مانند اشعه ایکس یا سی‌تی‌اسکن را تجویز می‌کند. بسته به اینکه بیماری شما چه چیزی است، احتمال دارد که شما را به یک متخصص مغز و استخوان معرفی‌کنند.

بی حسی دست و پا در بارداری

بی حسی، سوزن‌سوزن‌شدن، درد و سایر احساسات غیرمعمول در انگشتان دست و پا در دوران بارداری بسیار شایع هستند. این مشکلات به دلیل فشار روی اعصاب رحم یا سایر اعضای بدن ایجاد می‌شود . برای اینکه بتوانید بی حسی دست و پا را در دوران بارداری کاهش دهید، می‌توانید، به طور دوره‌ای نحوه نشستن و ایستادن خود را بررسی کنید و مطمئن شوید، به‌جای عضلات پشت از عضلات شکم خود استفاده می‌کنید. پشت خود را صاف کنید و لگن خود را به سمت جلو متمایل کنید و شانه‌های شما باید به سمت پایین شل باشند.

به نحوه قرارگیری بدن خود به‌دقت توجه کنید، به این معنی که برای انجام کارها باید از بازوها، پاها و عضلات شکم خود استفاده کنید و حداقل ۵ بار در هفته به مدت ۳۰ دقیقه به طور منظم ورزش کنید.

روش های درمان کرختی دست و پا و بی حس شدن آن

به‌منظور درمان بی حسی دست و پا، پزشک برنامه‌ای ارائه می‌کند که می‌تواند هم بیماری زمینه‌ای و هم علائم آن را درمان کند. بسته به اینکه شرایط بیمار به چه صورت است، دکتر می‌تواند از روش‌های مختلف درمانی؛ مانند دارو، فیزیوتراپی و جراحی استفاده کند که در ادامه به بیان انواع روش‌های مختلف خواهیم پرداخت.

درمان بی حسی دست و پا با ماساژ

اگر مشکلات بی حسی دست و پا یا احساس سوزن‌سوزن‌شدن دارید، ماساژدرمانی می‌تواند به شما کمک کند. ماساژدرمانی روشی است که طور گسترده برای رسیدگی به شرایط مختلف سلامتی استفاده می‌شود. هدف این درمان‌ها کاهش درد، افزایش انعطاف‌پذیری و بهبود گردش خون در بدن است.

استفاده از بریس برای درمان بی حسی دست و پا

بریس ابزاری است که به بدن کمک می‌کند تا در فرم بهتری قرار بگیرد. حال اگر فرد دچار بی‌حسی در بخش‌های آسیب‌دیده باشد، استفاده از این وسیله باعث بهبود وضعیت وی می‌شود.

درمان سر شدن دست و پا با فیزیوتراپی

درمان بی حسی دست و پا همواره به علت ایجاد آن بستگی دارد. گاهی اوقات پیش‌ازاین که فرد دچار صرع شود، احساس بی‌حسی در بدن خواهد کرد، اما اگر بی‌حسی عمدتاً ناشی از گردش خون پایین باشد، فیزیوتراپی در درمان آن مؤثر خواهد بود. فیزیوتراپیست شما را معاینه می‌کند و ارزیابی دقیقی برای تعیین علت علائم شما انجام می‌دهد. تشخیص آسیب عصبی با گرفتن شرح‌حال دقیق بیمار انجام می‌شود. دکتر باتوجه‌به نتایج آزمایش، ممکن است الکترومیوگرافی (EMG) را برای تعیین میزان آسیب عصبی توصیه کند.

اگر عصب بیمار یا برخی دیگر از بافت‌های وی تحت‌فشار باشد، نیاز به درمان فیزیوتراپی خواهد داشت. این بیماری در صورت عدم درمان می‌تواند عواقب خطرناکی داشته باشد، در نتیجه ضروری است که از یک دکتر مغز و اعصاب دراین‌خصوص مشورت بخواهید.

درمان بی حسی دست و پا با طب سوزنی

یکی از بهترین روش‌هایی که برای درمان بی حسی دست و پا می‌توان استفاده کرد، طب سوزنی است. این روش می‌تواند به درمان انواع مشکلات عصبی از جمله سردرد، فشار، درد و بی‌حسی کمک کند. طب سوزنی با تحریک اعصاب باعث ترشح اندورفین می‌شود و به‌عنوان یک درمان مؤثر برای بی‌حسی دست عمل می‌کند.

درمان کرختی دست و پا و بی حسی آن با تمرینات ورزشی

ورزش‌هایی که می‌توانند برای درمان بی حسی دست و پا استفاده شوند، شامل ورزش‌های تعادلی یا کششی می‌شوند. پیش از اینکه ورزش اصلی را شروع کنید بهتر است تا چندین تمرین کششی سبک انجام دهید، این موضوع باعث عملکرد مناسب جریان خون و افزایش انعطاف‌پذیری بدن و انرژی شما می‌شود، به این صورت سیگنال‌های عصبی بدن فعال می‌شوند.

برای درمان بی حسی دست و پا به چه دکتری مراجعه کنیم؟

بهترین دکتری که می‌تواند فرد را در درمان بی حسی دست و پا کمک کند دکتر مغز و اعصاب است. در نتیجه اگر برای مدت طولانی با این مشکل مواجه هستید، بهتر است هرچه زودتر به پزشک متخصص مراجعه کنید، کلینیک مغز و اعصاب پزشک اول دارای مجهزترین دستگاه های مربوط به مغز و اعصاب از سرتاسر ایران آماده خدمت‌رسانی به بیماران عزیز است.

تبعات عدم درمان بی حسی دست و پا

حالت بی‌حسی مداوم می‌تواند راه‌رفتن را برای فرد دشوار کند، در نتیجه بهتر است، هرچه زودتر به درمان این بیماری بپردازید، زیرا باگذشت زمان احتمال آسیب دائمی سلول‌های عصبی بیشتر می‌شود.

جمع‌بندی

بی حسی دست و پا مشکلات زیادی را در زندگی عادی یک فرد ایجاد می‌کند و می‌تواند در اثر بیماری‌های مختلفی ایجاد شود، برای مثال گاهی اوقات نشانه‌ای از بروز سکته خواهد بود، اما پیش از اینکه این موضوع رخ دهد، معمولاً فرد دچار بی‌حسی یا گیجی می‌شود. در این حالت یک پزشک متخصص می‌تواند با تشخیص درست علت این مشکل به شما در درمان سریع‌تر بیماری کمک کند.